Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΜΕΤΑΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΜΕΤΑΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Δευτέρα 18 Μαρτίου 2024

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ: ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ...


Δημήτρης Μπαλτάς 


Στό ἐρώτημα πού εἶχε θέσει σέ σχετικό τεῦχος τό 1981 τό περιοδικό «Εὐθύνη» ἄν «Διαθέτει μέλλον ἡ Δημοκρατία;» 




ὁ ποιητής Νίκος Καροῦζος εἶχε απαντήσει κατά τρόπο χαρακτηριστικό: 

«Ἡ ἐρώτηση χρειάζεται πολλαπλή ἀπόκριση. Δέν εἶναι μονοδιάστατο ζήτημα. Προτίθεμαι νά σταθῶ μονάχα σέ ἕνα του σημεῖο: τήν περιφρόνηση τῆς ὕλης πού γενικά παρατηροῦμε καί πού βεβαίως εἶναι στοιχεῖο φασιστικῆς ψυχολογίας. Ὁ συγκαιρινός ἄνθρωπος διαπνέεται ἀπό ἕνα ἀπερίγραπτο εὐημερισμό, ‘’μαγεμένος’’ ἀπ’ τήν ὕλη καί τίς τεχνικές της ‘’εὐτυχίας’’, φαινόμενο διεθνικοῦ χαρακτήρα. Λένε πώς ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ἀντιμετωπίζει σέ ἐπίπεδο θεότητας τήν ὕλη. Μακάρι νά συνέβαινε, ἡ ἀλήθεια ὅμως εἶναι ὁλωσδιόλου διαφορετική καί ἔχει, κατά τήν κρίση μου, ὡς ἑξῆς:

 ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος δέν ξέρει νά ἀπολαύσει τήν ὕλη, γιατί εἶναι ὑλόφρονας.  Δέν ξέρει, λόγου χάρη, νά εὐχαριστηθεῖ τή γεύση του -ἐπιδίδεται σέ κανιβαλικά φαγοπότια. Δέν ξέρει νά χαρεῖ τό αὐτοκίνητο ἤ τή μοτοσυκλέτα -τρέχει μέ ἀσύνετες ταχύτητες. Δέν ξέρει νά μυρίσει ἕνα λουλούδι σταματώντας γιά λίγο στήν ὀσφρησή του τό χρόνο. Δέν ξέρει νά σεβαστεῖ τήν ἀκοή του, τήν ἁφή του, τήν ὅραση. Τά πάντα σημαδεύει  ὁ πανικός τῆς ἀπληστίας, μ΄ ἄλλα λόγια: 

τό Κακό σέ ὅλη του τή φρικωδία. Ὡστόσο, αἰῶνες καί αἰῶνες τό λέμε, καί συμφωνοῦμε κατά πλειοψηφία ζωντανοί καί πεθαμένοι, πώς πρέπει νά τείνουμε πρός τό Ἀγαθό καί νἄχουμε σχέσεις ἀγαθές μέ τήν ὕλη, γιατί ἔτσι καί μόνο βιώνουμε πραγματικά τή μαγεία της. Ἐάν ἡ τάση πρός τό ἀγαθό μας περιεχόμενο δέν κυριαρχήσει στήν κοινωνική πραγματικότητα, τότε πῶς μπορεῖ νἄχει μέλλον ἡ δημοκρατία; Γιά ν΄ ἀλλάξουν  ἐντούτοις οἱ ἀντιλήψεις μας καί νά πᾶμε στό συνέχεια καλύτερο, πρέπει νά διαμορφώσουμε ἀνθρωπιστικές δομές κοινωνικοῦ βίου, παιδεία οὐσιαστική καί λελογισμένη χρήση τῆς Τεχνικῆς σέ ὑδρογειακή κλίμακα» 

Κυριακή 17 Μαρτίου 2024

Η μεταμοντέρνα αποδόμηση των συνειδήσεων


του Γιάννη Παπαμιχαήλ

Είναι, ίσως, επείγον να προβούμε σε μια ιστορία της μετανεωτερικότητας στο πεδίο των συλλογικών νοοτροπιών του δυτικού κόσμου. 

Ίσως λίγο, όπως ο Φουκώ επιχείρησε παλαιότερα με το έργο του να περιγράψει και να ερμηνεύσει την ιστορία της νεωτερικότητας.Για τις σημερινές Δυτικές κοινωνίες, καθώς και για τα σαστισμένα άτομα αυτών των κοινωνιών, η νέα κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα, που από τη δεκαετία ιδίως του ’80 και ύστερα εμφανιζόταν περίπου σαν μια «φυσική αναγκαιότητα», απαιτούσε πολλές εκλογικεύσεις και δημιουργούσε άλλες τόσες τάσεις φυγής. Εμφανίστηκε τότε με έμφαση, ως τεκμήριο της νέας «αυθεντικότητας», η ιδεολογία της «επιστροφής στον εαυτό».
Μια τέτοια επιστροφή συμβαδίζει, βέβαια, με τη φιλοσοφίζουσα απόπειρα να αναζητηθεί το κλειδί της οικουμενικότητας (ίσως και της ανθρώπινης φύσης) στην εσωτερική ζωή του ατόμου. Ως ιδέα, χαρακτηρίζει τις φιλοσοφίες της λεγόμενης «αρχαιοελληνικής παρακμής» (επικούρειους, στωικούς κλπ.), αλλά και τις παραινέσεις του Αγίου Αυγουστίνου όταν –την εποχή της κατάρρευσης της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας– ρίχνει μια απαισιόδοξη ματιά στο επερχόμενο μέλλον του Δυτικού κόσμου. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

Αφελείς ιδεολογίες

Τώρα, όμως, στη μετανεωτερική σημερινή πραγματικότητα, τη συζήτηση περί του νοήματος της ανθρώπινης ύπαρξης στις δύο διαστάσεις της (αφενός της «εξωτερικότητας» και της ιστορικής πράξης, αφετέρου της εσωτερικής, πνευματικής αναζήτησης), τη χειρίζονται πιο αφελείς ιδεολογίες περί του οικουμενισμού και της ανθρώπινης πολλαπλότητας. Την χειρίζονται παρέα με τις γεωγραφικές και οικολογικές ανησυχίες για τη μοίρα του πλανήτη, ή τις ολοκληρωτικές ελπίδες για τη διαμόρφωση μιας ενιαίας οικουμενικής κουλτούρας που θα συμπεριλάμβανε στους κόλπους της όλες τις προηγούμενες μορφές πολιτισμού (ένας «πολιτισμός των πολιτισμών»).

Σάββατο 6 Ιανουαρίου 2024

Νεοφιλελευθερισμός & μεταμοντερνισμός: Το δίδυμο που “σκοτώνει” τις κοινωνίες


ΧΡΙΣΤΑΚΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ


Στην αυτοβιογραφία του ο τελευταίος σοβιετικός ηγέτης Μιχαήλ Γκορμπατσώφ έγραψε: «Η ανθρώπινη ιστορία είναι σε μεγάλο βαθμό η ιστορία των αξιών της. Αυτά έχουν χρησιμεύσει ως πηγή για τις ηθικές αρχές που σε τελική ανάλυση διέπουν τις ενέργειες κάθε ανθρώπινης κοινότητας. Οι αρχέγονες παγκόσμιες αρχές, η μόνη βάση πάνω στην οποία μπορεί να αναπτυχθεί η ανθρώπινη ζωή…»


Πράγματι, οι αρχέγονες αξίες (φιλαλήθεια, αξιοπρέπεια, αλληλοσεβασμός, αλληλοκατανόηση) είναι το απαύγασμα μακρόχρονης εμπειρίας της ανθρώπινης φύσης. Αναφύονται και αξιώνονται μέσα από τα επιτεύγματα φωτισμένων ανθρώπων και πνευματικά ανεπτυγμένων κοινωνιών για χιλιάδες χρόνια σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης. Οι αξίες ορίζονται συχνά ως πρότυπα για τον προσδιορισμό των επιπέδων ανθρωπιάς, χαρακτήρα, αισθητικής, κατανόησης και συμπεριφοράς. Κάθε πολιτισμός προσδιορίζεται από τις αξίες του. Παράδειγμα, ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός αναγνωρίζεται παγκοσμίως λόγω των πανανθρώπινων αρχών που πρεσβεύει. Στον αντίποδα το δίδυμο νεοφιλελευθερισμός και μεταμοντερνισμός.

Νεοφιλελευθερισμός είναι η ιδεολογική έκφραση των κανόνων του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου: η κοινωνία μειώνεται σε οικονομία, η οικονομία σε οικονομία της αγοράς και η οικονομία της αγοράς σε χρηματοπιστωτικές αγορές. «Οι αγορές έχουν πάντα δίκιο» θριαμβολόγησε ο Ζαν Κλωντ Τρισέ (πρώην διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας). Δυστυχώς γι’ αυτόν, ο νεοφιλελευθερισμός αποδείχθηκε ένα σύστημα πεποιθήσεων με σημαντικές αστοχίες:

Οι κύριες αστοχίες


Πρώτη βασική αστοχία της νεοφιλελεύθερης σκέψης είναι η αδυναμία της να κατανοήσει την πολιτισμική έννοια “χρονοτοπική έκφραση”. Οι εκάστοτε πολιτισμικές παραδόσεις δεν είναι παρά εκφράσεις των αρχέγονων αρχών σε μια συγκεκριμένη περίοδο και τόπο. Πρωταρχικό καθήκον μιας πραγματικά προοδευτικής σκέψης δεν είναι η διαιώνιση συγκεκριμένων εκφράσεων των αρχέγονων αρχών, αλλά η ανακάλυψη νέων εκφράσεων προσαρμοσμένων στη τρέχουσα περίοδο και τόπο.

Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 2023

Το τέλος του ανθρώπου ή Η παραμόρφωσή του




*
Απόσπασμα από το βιβλίο του Σωτήρη Γουνελά Το τέλος του ανθρώπου ή Η παραμόρφωσή του (Αρμός, 2022), το οποίο παρουσιάζεται αυτήν τη Δευτέρα, 13 Νοεμβρίου 2023 και ώρα 19:00, στις Εκδόσεις Αρμός (Μαυροκορδάτου 11, Αθήνα). Θα μιλήσoυν: π. Αντώνιος Πινακούλας, εφημέριος Ιερού Ναού Αγίου Παντελεήμονα Χαλανδρίου, Δημήτρης Βασιλάκης, επ. καθηγητής φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Βασίλης Ξυδιάς, θεολόγος, Στέφανος Ευθυμιάδης, βυζαντινολόγος, καθηγητής Ανοιχτού Πανεπιστημίου Κύπρου και ο συγγραφέας του βιβλίου Σωτήρης Γουνελάς.

~.~


Δυστυχώς και η αποξένωση και η εκμηχάνιση καθιερώθηκαν και οι άνθρωποι τραβούν το δρόμο τους ‘νήπιοι’ σαν τους συντρόφους του Οδυσσέα που έφαγαν τα ιερά βόδια του θεού Ήλιου και στο ταξίδι της επιστροφής δεν επέζησε κανένας. Όταν σβήσεις από μέσα σου την δημιουργία του ανθρώπου “κατ’ εικόνα” Θεού, ο άνθρωπος καταντά-τελικά- κατ’ εικόνα της μηχανής! Φαίνεται πως η παραμόρφωση αρχίζει με τον Καρτέσιο, ο οποίος χωρίζει την ψυχή από το σώμα μηχανοποιώντας το και χωρίζει την ψυχή από την φύση. Έτσι καθιερώνεται ο χωρισμός του υποκειμένου από το αντικείμενο που έκτοτε σημαδεύει τη Δύση αδιάκοπα με επιπτώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Η φύση ανήκει στα εκτατά (res extensae) και μαθηματικοποιείται.

Ποιό είναι το ζήτημα; Το ζήτημα είναι ότι δεν γίνεται να κάνουμε –δηλ. να κάνει ο άνθρωπος– την φύση αντικείμενο σαν να είναι κάτι ξέχωρο από αυτόν. Η φύση, ο κόσμος δεν είναι ΕΞΩ από τον άνθρωπο-υποκείμενο. Κάνοντάς το αυτό καταδίκασε την πορεία του κόσμου και του ανθρώπου σε ένα είδος αβυσσαλέας απόστασης-διάστασης, έκοψε στα δύο το ενιαίο της ζωής μόνο και μόνο για να καταστήσει τον άνθρωπο κυρίαρχο και κατακτητή της φύσης.

Ο πρώτος που έκανε κριτική στον Καρτέσιο πάνω σε αυτά τα ζητήματα ήταν ο ρώσος Σολοβιώφ στη διατριβή του με θέμα Η κρίση του δυτικού πνεύματος (μεταφράστηκε γαλλικά από τον Μαξίμ Χέρμαν γύρω στα 1942), όπου έγραφε μεταξύ άλλων: θεωρεί ότι «αναπαριστούμε (διανοητικά) την φύση ως ένα ον απολύτως εξωτερικό στη λογική (ratio), που αυτή -η λογική- αγωνίζεται να το δαμάσει». Ο Ντεκάρτ, γράφει ο Σολοβιώφ, «αρνιόταν ακόμα και στα ζώα την ύπαρξη ψυχής και χώριζε με ανυπέρβατη άβυσσο το ανθρώπινο πνεύμα, όχι μονάχα με την υπόλοιπη φύση, αλλά και με το ίδιο του το (ανθρώπινο) σώμα». Και ακόμη: «την μοναδική κίνηση που δέχεται (μέσα στη φύση) είναι η μηχανική κίνηση, που οφείλεται σε μια ώθηση. Εξαιρεί από την φύση κάθε ζώσα ενέργεια» (ό.π.).

Σάββατο 17 Ιουνίου 2023

Οι μικρομέγαλοι ολοκληρωτισμοί των «υπερασπιστών της ελευθερίας»

Σε έναν κόσμο «χωρίς σύνορα»,η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο συνεχίζεται χωρίς φραγμούς!

Δημήτρης Γιαννάτος, Αρθρογράφος

Κοινωνιολόγος, Σύμβουλος απεξάρτησης στο Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων ατόμων (ΚΕΘΕΑ)
24/02/2019 



Οιδίποδας και Αντιγόνη


«Χειραφέτηση», «ελευθερία», «δικαιώματα», «επιθυμία», «ταυτότητα», «πρόοδος», «αντιεξουσία», «ηδονή», «οικολογία», «έμβια όντα», «βιοτεχνολογία», «συμπερίληψη», και τόσα άλλα, πολλά εισαγωγικά, που στάμπαραν λέξεις, όπως το καυτό σίδερο στο δέρμα των ζώων που πάνε για σφαγή

Λέξεις που χάνουν το νόημα τους και καταλήγουν να σημαίνουν το αντίθετό τους, που καταλήγουν να οδηγούν στο αντίθετό τους.


Ήταν στον απόηχο του Μάη του 68, όταν ο φιλόσοφος Ντελέζ και ο (σε πολλά διεισδυτικός) ψυχίατρος Γκουαταρί, με το έργο τους «Ο αντι-Οιδίποδας»(1972), οδήγησαν εντελώς στα άκρα τα απελευθερωτικά μηνύματα που έφερνε στην ασφυκτικά περίκλειστη κοινωνία των προηγούμενων καιρών, η δεκαετία του ΄60.


Συνδέοντας την «απελευθέρωση» του ατόμου, ως υποκείμενο και αντικείμενο σχέσεων, με την ικανοποίηση και πλήρη απελευθέρωση της επιθυμίας με κάθε τρόπο και κάθε μέσον, κατέληξαν να ηγεμονεύσουν μιας δήθεν επαναστατικής αλλαγής, που στην ουσία μετέτρεπε το σώμα σε μέσον και αντικείμενο. Σε μια μηχανή ικανοποίησης επιθυμιών και κατανάλωσης του Άλλου, υλοποιώντας με το προσωπείο της χειραφέτησης, τις καλύτερες εξουσιαστικές φαντασιώσεις του μαρκήσιου Ντε Σαντ.


Όμως, όπως μας θυμίζει ο ψυχαναλυτής Μάσσιμο Ρεκαλκάτι, στο εκπληκτικό βιβλίο του «Το σύμπλεγμα του Τηλέμαχου»(Γονείς και παιδιά μετά τη δύση του πατέρα – εκδόσεις Κέλευθος), ακόμα κι αυτοί οι «πατέρες» της αντι-οιδιπόδειας κουλτούρας, προειδοποιούσαν για τους μικροφασισμούς που κρύβει αυτή η «αντικαθεστωτική» υλοποίηση κάθε συνειδητής και ασυνείδητης επιθυμίας και ορμής.


Οι Ντελέζ και Γκουαταρί, «σκοτώνοντας» εντέλει τον Οιδίποδα, μηδενίζοντας το όριο και την ηθική, που με τη μορφή της ενοχής και της αυτοτιμωρίας οριζόταν στο αρχαίο δράμα, παρ’ όλα αυτά προειδοποιούσαν, για την ακραία εφαρμογή της προτροπής τους : «Η μητέρα μπορεί να θεωρηθεί εξουσιοδοτημένη να αυνανίζει τον γιο;, ο πατέρας να μπορεί να γίνει μαμά;». Περιγράφοντας έτσι, 10 χρόνια μετά τον αντι-Οιδίποδα, τους μικρο-Οιδίποδες που γεννιούνται ως ωφέλιμα πρόσωπα της ηθικής νοημοσύνης του ανθρώπινου γένους, εκεί που νόμιζαν ότι μπορεί να υπάρχει μόνο η απελευθέρωση της επιθυμίας ως επαναστατική πράξη. Τονίζουν, μάλιστα, ότι χρειάζεται προσοχή ώστε αυτή η απαίτηση, «να μην μετατραπεί σε καταστροφή, σκέτη και απλή κατάργηση, πάθος κατάργησης» (…) Προσοχή ώστε αυτή η «γραμμή φυγής που απορρίπτει το όριο να μην γίνει «γραμμή θανάτου» («Τα Χίλια Επίπεδα»-1980).


Άραγε, μας θυμίζουν όλα τα παραπάνω, πράξεις και συμβολισμούς των ημερών μας; Μα, αυτό όχι μόνο αυτό είναι σαφές, αλλά ζούμε και την ουσιαστική πραγματοποίησή τους. Άλλωστε το ναρκισσιστικό κίνημα ενός επιφανειακού δικαιωματισμού (πρόσφατα κρατικοποιημένου, με την ανάληψη της εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ του 3%, επιφανούς τμήματος του «κινήματος»), αντλεί το θεωρητικό του οπλοστάσιο από την ακραία κινηματική οντολογία των Ντελέζ και Γκουαταρί, αλλά και του πρώιμου Φουκώ, του Ντεριντά, κ.α


Το σύγχρονο κίνημα «υπέρ των δικαιωμάτων» (ως άρνηση της δημοκρατίας), δεν αντλεί, πια, την ορμή του από την ανάγκη για το ξεπέρασμα της απολυταρχίας ενός του πατέρα-αφέντη, που αποτέλεσε ένα φυσιολογικό ξέσπασμα και ανάγκη, την δεκαετία του ΄60, αλλά από την τραυματική και εξουσιαστική οδηγία να απορρίψεις και να εξαφανίσεις τον πατέρα ως ύπαρξη. Και όπως μας λέει, και πάλι ο Ρεκαλκάτι: «Πραγματική χειραφέτηση από τον πατέρα δεν σημαίνει απόρριψη της ύπαρξής του. Για να υπάρξεις χωρίς πατέρα, υποστήριζε ο Λακάν, πρέπει να μάθεις να τον αξιοποιείς. Η άρνηση του πατέρα σε αλυσοδένει για πάντα στον πατέρα. (…) απορρίπτοντας (η ρητορική αυτή) την πατρότητα, απορρίπτει και το συμβολικό χρέος που κάνει εφικτή την γενεαλόγηση δια μέσου των γενεών. Η ελευθερία αποσυνδέεται από την ευθύνη και γίνεται ιδιοτροπία, θρίαμβος της διαστροφής».

Έπειτα από την βιαστική «εξαφάνιση του πατέρα», ως κριτήριο ενός δήθεν προοδευτικού πολιτισμού που οδήγησε στην πλήρη αποθέωση της κατανάλωσης, της οικονομίας ως κερδοσκοπικής ύλης και στην κυριαρχία μιας ψευδοδημόσιας σφαίρας, τελικά «όλα σημαίνουν τα πάντα και τίποτα», χωρίς αρχή και τέλος. Και βέβαια ο «θάνατος» του πατέρα, δεν οδήγησε στην εξάλειψη του ανδρικού σωβινισμού, αλλά μάλλον διευκόλυνε και έθρεψε τις συνθήκες διόγκωσής του.

Παρασκευή 9 Ιουνίου 2023

Άλντους Χάξλεϋ: Όταν στους σκλάβους θα αρέσει η σκλαβιά




[Γιώργος Χ.Παπασωτηρίου]



O Άλντους Χάξλεϋ (26.7.1894) είναι ο συγγραφέας του προφητικού βιβλίου επιστημονικής φαντασίας «Ο θαυμαστός καινούργιος κόσμος» και αυτός που είπε: 

«Μόνο ένα μεγάλο λαϊκό κίνημα υπέρ της αποκέντρωσης της εξουσίας και της αυτοοργάνωσης μπορεί να σταματήσει τη σημερινή τάση προς ολοκληρωτισμό. Ένα πραγματικά αποτελεσματικό ολοκληρωτικό κράτος θα είναι αυτό στο οποίο το ισχυρό διευθυντήριο των πολιτικών αρχηγών και της στρατιάς των μάνατζερ ελέγχουν έναν πληθυσμό σκλάβων χωρίς να χρειάζεται να ασκήσουν εξαναγκασμό, γιατί θα τους αρέσει η σκλαβιά τους. Και το να τους αρέσει η σκλαβιά τους έχει ανατεθεί από τα σημερινά ολοκληρωτικά κράτη σε υπουργεία προπαγάνδας, στους εκδότες και τους μηντιάρχες και στους δασκάλους και καθηγητές.»
(1962, ένα χρόνο πριν πεθάνει ο Α.Χ.)

Ο Θαυμαστός καινούργιος κόσμος του Α. Χ. είναι ο «Brave New World» (Σαίξπηρ: «Τρικυμία»), που αναφέρεται, όπως επισημαίνει ο Τεοντόρ Αντόρνο, στον Νέο Κόσμο, την Αμερική, το εργαστήρι της κοινωνίας του μέλλοντος.

Ο νέος «θαυμαστός κόσμος» είναι μια ταξική κοινωνία που υφίσταται ένα ολοκληρωτικό καθεστώς, όπου δεν υπάρχει οικογένεια, έχει απαλειφθεί η ιστορική μνήμη και υπάρχει ένας γενικευμένος ηδονισμός ως τρόπος ζωής. Όλα είναι ρευστά και δεν υπάρχει καμία δέσμευση καθώς ‘Όλοι ανήκουν σε όλους’. Η αναπαραγωγή του ανθρώπινου είδους δεν γίνεται με φυσικό τρόπο αλλά στα κρατικά εργαστήρια, με τη μέθοδο του κλωνισμού, και ανάλογα με την ποσότητα οξυγόνου που παρέχεται στα έμβρυα παράγονται πέντε τύποι ανθρώπων: οι Άλφα, οι Βήτα, οι Γάμμα, οι Δέλτα και οι Έψιλον. Δεδομένου λοιπόν ότι οι ικανότητες και η ευφυΐα προκαθορίζονται, ο καθένας κάνει τη δουλειά για την οποία είναι βιολογικά προορισμένος και έτσι οι αποτυχίες και οι διαψεύσεις ανήκουν στο παρελθόν.

Δευτέρα 5 Ιουνίου 2023

Ζαν Κλώντ Μισεά: Τζόρτζ Όργουελ- ένας συντηρητικός αναρχικός-Σχετικά με το 1984 : η αριστερά, ο αριστερισμός, ο Μάης του 68 ως δύναμη προώθησης του πιο χυδαίου καπιταλισμού



( μετάφραση Νίκος Ν. Μάλλιαρης,εκδόσεις Μάγμα, Αθήνα Μάρτιος 2018)


του Σπύρου Κουτρούλη


Ο Ζ.Κ.Μισεά μας αποδεικνύει τους λόγους που η διάκριση ανάμεσα σε αριστερά δεξιά δεν είναι σε θέση να ερμηνεύσει την σημερινή πραγματικότητα.  Με αφετηρία την λογοτεχνική απόδοση του ολοκληρωτισμού στο έργο του Τ.Όργουελ προσεγγίζει όχι μόνο το «1984» αλλά και την πολιτική του πορεία και τις εξαιρετικές διδακτικές εμπειρίες που έλαβε στον Ισπανικό εμφύλιο.  Συμπληρωματικά ο Μισεά χρησιμοποιεί το έργο του Κ.Λας και του Ντάνιελ Μπέλ ώστε να προσεγγίσει την σύγχρονη μαζική δημοκρατία.

Αν γνώριζε το έργο του Π.Κονδύλη «Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΑ ΕΠΟΧΗ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟ ΣΤΗ ΜΑΖΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ» είναι βέβαιο ότι η ανάλυση του θα ήταν πληρέστερη, αν και οι αναλογίες που δείχνει ότι υπάρχουν κατά την επισήμανση του ρόλου που έπαιξαν στην διαμόρφωση του πιο χυδαίου καπιταλισμού οι ριζοσπαστικές πρωτοπορίες είναι ευδιάκριτες.


Γράφει ο Μισεά » Από το τέλος του Β’ Π.Π. δεν έχει υπάρξει ούτε ένας τομέας στον οποίον να προχώρησε περαιτέρω η καπιταλιστική οργάνωση της ζωής, δίχως την πρότερη ιδεολογική νομιμοποίηση από την πλευρά της Αριστεράς. Με άλλα λόγια, όσο παράξενο κι αν φαίνεται σε μερικούς, τα πράγματα εξελίσσονται σαν ο καπιταλισμός να είχε κατ’ ουσίαν εμπιστευτεί στα διάφορα ρεύματα της Αριστεράς – από την πιο εκσυγχρονιστική σοσιαλδημοκρατία ως τους «ορθόδοξους» αριστεριστές- την ιδεολογική νομιμοποίηση της υποταγής των ανθρώπων στις επιταγές της παγκόσμιας αγοράς. Η μπαρόκ και φασαριόζικη σύνθεση αυτών των φαινομενικά ασυμφιλίωτων ρευμάτων πραγματοποιείται σε καθημερινή βάση υπό τη σκέπη της λεγόμενης «φιλελεύθερης – ελευθεριακής» κοσμοαντίληψης.

Το στοιχείο αυτό μας επιτρέπει να κατανοήσουμε τον καίριο ρόλο του «Μάη του ’68» στην εγκαθίδρυση των αξιών του σύγχρονου καπιταλισμού. Η περίφημη προτροπή του Ραούλ Βανεγκέμ «να ζεις δίχως νεκρό χρόνο και να απολαμβάνεις δίχως περιορισμούς» λειτούργησε ως το βαρύ πυροβολικό που επιτέθηκε σε κάθε είδους κοινωνικό «αρχαϊσμό», δηλαδή στην πραγματικότητα σε καθετί που, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, παρενέβαλλε ένα προστατευτικό παραβάν ανάμεσα στις επιθυμίες του ατόμου και την ενοποιημένη αγορά, η οποία είχε ως σκοπό να οργανώσει το σύνολο της ύπαρξης του. Από την καθημερινή χρήση ναρκωτικών -που εξυμνείται ως αμφισβήτηση της κυρίαρχης κουλτούρας- ως το στήσιμο αυτών των σύγχρονων μπιμπελό ηχητικής ματαιότητας που ονομάζουμε «ελεύθερους» ραδιοσταθμούς και από τη γενίκευση του μαζικού τουρισμού -ας θυμηθούμε το μυητικό ταξίδι των χίπις στην Ίμπιζα και το Κατμαντού- ως τη μυθοποίηση της σύγχρονης πολεοδομίας – που βιώνεται ως μια πυκνόφυτη «ζούγκλα από άσφαλτο» εντός της οποίας οι νύχτες είναι πιο όμορφες από τις μέρες -όλες οι αναγκαίες πολιτιστικές προσαρμογές που απαιτεί η υπερνεωτερικότητα παρουσιάστηκαν στην αρχή μέσω του Θεάματος ως θαυμαστές «ανατρεπτικές» και «περιθωριακές» περιπέτειες…

Κυριακή 5 Φεβρουαρίου 2023

Από το μετά νεωτερικό προσωπείο στο πρόσωπο


Η θεολογία του προσώπου, όπως αναδεικνύεται από την ησυχαστική ασκητική παράδοση, αποτελεί την σημαντικότερη αντιπρόταση στον μετανεωτερικό ατομισμό και σχετικισμό. Η άσκηση της εσωστρεφείας και της ησυχίας με επίγνωση δεν είναι ψυχολογισμός, αλλά η αυθεντική και μόνη οδός για την μεταμόρφωση του «ειδεχθούς προσωπείου» σε πρόσωπο.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Τοιχογραφία παρεκκλησίου Αγ. Αναργύρων Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου, 1371.

Έχει επισημανθεί προσφυώς ότι αυτό που θα χαρακτηρίσει κυρίως την θεολογία του 21ου αιώνα είναι η ενασχόλησή της με ανθρωπολογικά ζητήματα1. Αν στο χώρο της θεολογίας σήμερα δεν έχουν επαρκώς ερμηνευθεί ανθρωπολογικές αλήθειες φανταστείτε τι γίνεται στον χώρο της φιλοσοφίας, της διανόησης, των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών.

Ο σύγχρονος μεταμοντέρνος άνθρωπος δεν γνωρίζει τι είναι ο άνθρωπος. Ζει, αλλά και προβάλλει το προσωπείο του ανθρώπου. Τι είναι προσωπείο; Προσωπείο είναι η μάσκα, που χρησιμοποιούσαν στην αρχαία Ελλάδα οι ηθοποιοί για να υποδύονται διάφορους ρόλους πάνω στην σκηνή, στο θέατρο. Άρα το προσωπείο δεν είναι κάτι το αληθινό, είναι ψεύτικο, είναι μία εικονική πραγματικότητα για να μιλήσουμε με σύγχρονη ορολογία της πληροφορικής. Πρέπει να απεκ­δύσουμε αυτό το ψεύτικο και να ενδυθούμε το αληθινό, που στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι το πρόσωπο.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας δεν όρισαν τι είναι το πρόσωπο. Θέλοντας όμως να αναφερθούν στην μεγαλειότητα, την παναξία του ανθρώπου χρησι­­μοποίησαν τον όρο άνθρωπος. Ο Μέγας Βασίλειος γράφει ότι ο άνθρωπος είναι το μόνο από τα ζώα «θεόπλαστον»2. Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος λέει ότι ο Θεός δημιούργησε ένα ζώο αναμειγμένο από ορατή και αόρατη φύση, τον άνθρωπο, ο οποίος είναι ένας δεύτερος κόσμος, «εν μικρώ μέγας»3. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος τονίζει ότι «άνθρωπος εστι, το περισπούδαστον του Θεού ζώον»4.

Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2023

Ο κοινωνικός Φρόυντ και οι ατομιστές της «κοινότητας




Πάνω από 50 χρόνια, «μάθαμε» να «μαθαίνουμε» ότι η φρουδική ψυχανάλυση, εστίαζε στο άτομο και όχι στην κοινότητα και την κοινωνία. Τα χρόνια της αμφισβήτησης του ’60, παράλληλα με την ανάδυση του φρουδισμού ως αντίβαρο στον αφόρητο αστικό θετικισμό και στον μονοκόματο κανονιστικό μαρξισμό, εξαπλώνονται και οι μετα-φρουδικές σχολές ψυχοθεραπείας και ανάλυσης.

Κάλυπταν ένα ευρύ φάσμα προσεγγίσεων που ορθώς συνυπολόγιζαν το ανθρώπινο κοινωνικό σύστημα ως βασική παράμετρο μελέτης και θεραπευτικής ανακούφισης του ανθρώπου. Ταυτόχρονα, εστίαζαν στην «ανθρωπιστική» ματιά του …ανθρώπου και στην εξεύρεση της έμφυτης «επαναστατικής» καλοσύνης που μπορούσαν να την εντοπίσουν παντού, σε έναν κόσμο που κατά βάση, βέβαια δεν άλλαζε την οικονομική δομή και τις ταξικές αναδιπλώσεις του.


Το νέο θεραπευτικό ρεύμα της «κοινωνικής ψυχοθεραπείας», στην καλύτερη έκανε εποικοδομητική κριτική στον Φρουντ και στην χειρότερη λοιδωρούσε τις «ανακαλύψεις» του ως αυστηρές, συντηρητικές και ακραία εξειδικευμένες. Άλλωστε το κοινωνικά γόνιμο ρεύμα της αντιψυχιατρικής, μπόλιασε και τους επαγγελματίες της ψυχικής υγείας, που έτσι θα μετείχαν στον κοινωνικό αναβρασμό της εποχής, αναιρώντας τον … «εξουσιαστικό» πρώην εαυτό τους αλλά όχι το επάγγελμά τους!

Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2022

Η μετανεωτερική αποικιοποίηση – Μεταπολίτευση και χρεοκοπία



Του Λαοκράτη Βάσση

Καθώς τείνουμε να εθιστούμε στην κίβδηλη κανονικότητα, όπως αυτή διαμορφώνεται, με παραπλανητικούς όρους, απ’ το ένοχο πολιτικό μας σύστημα και τα επικοινωνιακά του εξαπτέρυγα: με βάση τις νεο/αποικιακές ρήτρες των τριών Μνημονίων και τις μακροχρόνιες δεσμεύσεις τους, με μία εξ αυτών ως και ενός αιώνα, όλο και περισσότερο αποσυνδέονται Μεταπολίτευση και Χρεοκοπία, σαν να μην υπάρχει σχέση αιτιότητας, σχέση αιτίου και αιτιατού, μεταξύ τους.

Όπως, όλο και περισσότερο αναγιγνώσκονται: η Χρεοκοπία, που απωθείται ένοχα εκτός του πολιτικού μας λεξιλογίου, και η μετανεωτερική αποικιοποίησή μας, σαν φυσιολογικά, ακόμα και ευκταία, γνωρίσματα της εθνικής μας πραγματικότητας. Με τη διαμεσολαβητική, μεταξύ της υπερεξουσίας του ευρωδυτικού τοκογλυφικού κεφαλαίου και του λαού μας, πολιτική εξουσία να προβάλλει περίπου ως τρόπαια πολιτικού ρεαλισμού τις μνημονιακές “πομπές” της, απενοχοποιώντας και “κανονικοποιώντας” το νεο/αποικιακό διαχειριστικό της ρόλο. Προπαντός χάρη (και) στη στρατηγική αναδίπλωση της Συριζικής Αριστεράς, που βραχυκύκλωσε (μεσοπρόθεσμα;) τις όποιες εναλλακτικές δυνατότητες και προοπτικές του Τόπου μας.

Με όση όμως επικοινωνιακή χρυσόσκονη κι αν επικαλυφθούν τα δύο δίπολα: α) Μεταπολίτευση-Χρεοκοπία και β) Χρεοκοπία-Μετανεωτερική αποικιοποίηση, σε όσες επιστημονικοφανείς παραναγνώσεις κι αν επιδοθούν οι επιτήδειοι της οργανικής διανόησης, δεν είναι δυνατό να εξαερωθεί, τελικά, η βαθύτερη αιτιότητα που τα διαπερνά. Γιατί, όσο κι αν υπερτονιστούν τα (υπαρκτά) εξωγενή αίτια της χρεοκοπίας, δεν γίνεται να αποσυνδεθεί πειστικά απ’ τα ενδογενή αίτιά της, ή να θεωρηθούν αυτά ως δευτερογενή. Ενώ είναι και πρωτογενή και κυρίαρχα. Να αποσυνδεθεί, δηλαδή, απ’ τον βαθύτερο πολιτικό και πολύ περισσότερο τον βαθύτερο εκπτωτικό πολιτιστικό χαρακτήρα των δεκαετιών της Μεταπολίτευσης.

Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2022

Το μέλλον ως δυστοπία!

Το μέλλον ως δυστοπία!

Το σιδερένιο κλουβί και οι επερχόμενες παγωμένες νύχτες του Max Weber.

 Γεώργιος Σκλαβούνος





Εν όψη της πολλά υποσχόμενης εκδήλωσης στον ΠΑΡΝΑΣΣΟ. στις 2/12/2022  και ωρα 7μμ

   Σε μια σειρά προφητικών, αφυπνιστικών, εφιαλτικά αποκαλυπτικών αναφορών του, ο Γερμανός φιλόσοφος και κοινωνιολόγος Max Weber (1864-1920), διαπιστώνει (από τότε), την αδυσώπητη πορεία και την παράδοση της ανθρωπότητας σε ένα αιγυπτιακού τύπου σύστημα υπερ-συγκεντρωτικής, ανεξέλεγκτης, γραφειοκρατικής εξουσίας. Επισημαίνει, μάλιστα, ότι το σύστημα της εποχής μας, ενώ αντιγράφει στην έσχατη λεπτομέρεια του, το αιγυπτιακό, είναι κτισμένο σε θεμέλια τεχνολογικά και επιστημονικά τελειότερα.

Στα έργα του, “Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού”, (1904-1905), “Η Πολιτική ως Επάγγελμα” (διαλέξεις στην Ένωση Ελεύθερων Φοιτητών 1919), τεκμηριώνει λεπτομερώς την αδυσώπητη πορεία της ανθρωπότητας σε αυτό που ονόμασε «σκότος παγωμένης πολικής νύχτας» και “σιδερένιο κλουβί”. Κατά τον Weber, η πορεία οργάνωσης της παραγωγής, της οικονομίας, της γνώσης, της έρευνας, και της αξιοποίησης τους, της πολιτικής, της ζωής μας στο σύνολο της, βρίσκεται σε αναπότρεπτη τροχιά εγκλεισμού στο “σιδερένιο κλουβί” γραφειοκρατικής εξουσιαστικής, εξορθολογιστικής, υπέρ-συγκέντρωσης.

Ενός είδους γραφειοκρατικού εξορθολογισμού μηχανιστικού, απολιθωμένου, αποξενωμένου από ανθρώπινες ευαισθησίες και αξίες, που αντί να υπηρετεί τον άνθρωπο, τον απαξιώνει, καταλύει την ελευθερία του, ατομικά και συλλογικά, την εσωτερική και την κοινωνική του συνοχή. Κατά τον Weber, ο αγώνας και η αγωνία για ακριβείς «ορθολογικούς υπολογισμούς-προ-υπολογισμούς», «ακριβή ορθολογική προβλεψιμότητα», που θα διασφαλίσει επικερδή αποτελεσματικότητα, καθιστά τον άνθρωπο ασήμαντο, απρόσωπο δόντι, στον οδοντωτό τροχό της οργανωτικής παραγωγικής διοικητικής μηχανής.

Δευτέρα 17 Οκτωβρίου 2022

"ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ "ΓΚΙΛΟΤΙΝΕΣ" στο Παρίσι του "πολυπολιτισμικού μεταΔιαφωτισμού"...



("Δυο χρόνια πέρασαν από την αποτρόπαια και ειδεχθή δολοφονία του καθηγητή Samuel Paty στη Γαλλία με την μέθοδο του αποκεφαλισμού!

Ο τζιχαντιστής έσφαξε λοιπόν στο γόνατο, σαν το γίδι, τον μάχιμο εκπαιδευτικό της τάξης ουρλιάζοντας «Αλλάχου Ακμπάρ», διότι ο άτυχος ιστορικός είχε δείξει σκίτσα του Μωάμεθ..." - Δημήτρης Σταματάκης )

_______________

του Νίκου Σταθόπουλου 



"ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ "ΓΚΙΛΟΤΙΝΕΣ"


 στο Παρίσι του "πολυπολιτισμικού μεταΔιαφωτισμού"...

...ίσως ο καθηγητής να ήταν αρκούντως ειρωνικός με τα σκίτσα του Μωάμεθ, δεν θα το αποκλείσω...

...δηλαδή ο συμβατικός αθεϊσμός να έκανε τα παιχνίδια του εις βάρος μιας πίστης... 

....ε και λοιπόν;...

....από ποια μυστικιστική "ανώτερη ηθική" αντλεί νομιμότητα ο νεαρός "χασάπης";...

...μόνο από μία : από την αιμοσταγή αναίδεια του τυφλού φανατισμού που εμφυτεύει στα μυαλά και τις ψυχοδομές μια θρησκεία θεμελιωμένη στο "ιερό χρέος" της βίαιης επέκτασης και της κάθαρσης του κόσμου από τους "γκιαούρηδες"...



Δευτέρα 12 Σεπτεμβρίου 2022

Να φύγετε ρε! Να πάτε αλλού!!!



Του Νίκου Παστελάκου 

Λυκούργου και Απελλού. 

Στην πίσω πλευρά του Λαμπρόπουλου (Νotos πλέον). Το κατάστημα παιχνιδιών "Δαμίγος" ετών 97. Το κατάστημα των ονείρων των παιδικών μου χρόνων. 

Από εκεί μου αγόραζε ο πατέρας όλα τα παιχνίδια μου. Στρατιωτάκια ΑΘΗΝΑ και ΠΑΛ, τραινάκια, αυθεντικά εγγλέζικα αυτοκινητάκια μάτσμποξ. Κι εγώ κατόπιν στις κόρες μου. Κουκλίτσες, κουζινούλες, λούτρινα, κουκλοθέατρο......

Χθες μεσάνυχτα και κάτι, κοίταζα με ανάμεικτα συναισθήματα συγκίνησης, πικρίας αλλά και οργής, τις βιτρίνες του. Σύντομα θα είναι κι αυτό παρελθόν, όπως τόσα και τόσα τοπόσημα της Αθήνας που χάθηκαν.
 
Αλλάζει λέει η χρήση του μεγάρου και το κατάστημα, φαντάζομαι και άλλα που ευρίσκονται στο μέγαρο αυτό όπως ο Μοσχονάς με τα καπέλα που αγόραζε ο πατέρας, παύουν να υπάρχουν στην θέση αυτή.

Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 2022

Μικρή σπουδή πάνω στόν Huxley -Προχωρώντας πρός τόν Mετανθρωπικό Kαινούργιο Kόσμο

Μικρή σπουδή πάνω στόν Huxley

 

Προχωρώντας πρός τόν Mετανθρωπικό Kαινούργιο Kόσμο


Γράφει ο Νεκτάριος Δαπέργολας, Διδάκτωρ Ιστορίας

"Διαβάζοντας πρό ἡμερῶν, γιά μία ἀκόμη φορά στή ζωή μου, τόν «Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο» τοῦ Aldous Huxley (ἡ πρώτη ἦταν πρίν ἀπό σχεδόν σαράντα χρόνια καί φυσικά ἡ διαφορά καταφανής, καθώς τότε ἀκόμη ἐπρόκειτο γιά ἕνα ἔργο μακρινῆς ἐπιστημονικῆς φαντασίας, ἐνῶ τώρα γιά προάγγελο μίας ὄχι καί τόσο μακρινῆς πραγματικότητας), ἔτυχε ἄφνω νά μετάσχω σέ ἕνα ἀπολύτως σουρεαλιστικό σκηνικό τραγικῆς εἰρωνείας.

Ἐνῶ βρισκόμουν σέ κάποια παραλία καί διένυα ἕνα ἀπό τά τελευταῖα κεφάλαια τοῦ βιβλίου, βρέθηκα ξαφνικά σχεδόν περικυκλωμένος ἀπό τίς ἐκδράμουσες καί κατά πλεῖστον μασκοφορεμένες γιαγιάδες κάποιου λεωφορείου (ὁ συνδυασμός μαγιό καί μάσκας ΚΝ-95 πραγματικά ἀνελέητος γιά τά μάτια ὅσων «ψεκασμένων», ὅπως ὁ ὑποφαινόμενος, τόν συναντοῦν αἰφνιδιαστικά μπροστά τους). Ἀλλά καί ὅσες δέν μασκοφοροῦσαν, μετεῖχαν ἐνεργά στό ἀποτρόπαιο σκηνικό διά τοῦ λόγου, καθώς ὅλες οἱ συζητήσεις πού ἔφταναν κατά καιρούς στά αὐτιά μου ἦταν τῆς ἀπόλυτης ἀνοητολογίας καί συνάμα τῆς πλήρους ἀμεριμνησίας. Καί δέν θύμιζε τό σκηνικό οὔτε κἄν διάλειμμα ἀνάμεσα σέ ὅσα δυστοπικά ζήσαμε ἕως τόν Μάϊο καί σέ ὅσα θά ἐπανέλθουν σέ λίγες ἡμέρες ἤ ἑβδομάδες – μέ τό ἤδη γνωστό ἤ μέ κάποιο ἄλλο πρόσχημα. Λές καί κάθε μνήμη εἶχε σβηστεῖ, τά πάντα γύρῳ τελοῦσαν σέ πλήρη μακαριότητα καί ὁ νοῦς τῶν ἰθαγενῶν Eloi (ἐδῶ θυμήθηκα βεβαίως τή «Μηχανή τοῦ Χρόνου» τοῦ Herbert-George Wells) νά ἔχει μεταλλαχθεῖ σέ τρομακτική tabula rasa βλακώδους ἀθωότητας, παντελῶς ἀνίκανος νά διανοηθεῖ τήν ὕπαρξη τῶν ἀνθρωποφάγων Morlock πού ἐλλοχεύουν στά ὑπόγεια.

Τό παραπάνω σκηνικό ἀνάποδου κόσμου φυσικά δέν εἶναι τό μόνο, καθότι καθημερινά ζοῦμε τέτοιες καταστάσεις παράκρουσης, ἁπλῶς μοῦ προκάλεσε ἰδιαίτερη αἴσθηση μέ τήν ἐνάργειά του καί καθώς μοῦ ἀποκαλύφθηκε μάλιστα, ἐνῶ μελετοῦσα τό κατεξοχήν βιβλίο τοῦ ἀνάποδου κόσμου. Θυμήθηκα γιά μία ἀκόμη φορά τήν περίφημη ἐκείνη φράση τοῦ Huxley, ὅτι

«ἡ τέλεια δικτατορία θά ἔχει τήν ἐμφάνιση δημοκρατίας, ἀλλά βασικά θά εἶναι μία φυλακή χωρίς τείχη, μέσα στήν ὁποῖα οἱ κρατούμενοι δέν θά ὀνειρεύονται κἄν τήν ἀπόδραση, θά εἶναι οὐσιαστικά ἕνα σύστημα σκλαβιᾶς, ὅπου οἱ σκλάβοι, μέσῳ τῆς κατανάλωσης καί τῆς διασκέδασης, θά ἀγαποῦν τή δουλεία τους».

Κυριακή 10 Ιουλίου 2022

Η ΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΠΟΧΉ



Από: Δημήτρης Μπελαντής fb


Ένα ζήτημα πολύ σοβαρό για το οποίο θα κάνω μόνο έναν μικρό υπαινιγμό η εισαγωγή για να επανέλθω σε επόμενο χρόνο.

Η Βίωση του Χρόνου. 

Η  τεράστια κλιμάκωση της τεχνολογικής εξέλιξης τα τελευταία τριάντα χρόνια και ιδιως τα τελευταία δέκα  χρόνια διεθνώς, ιδίως η μικροηλεκτρονική και πληροφορική επανάσταση, πάντα εντός των καπιταλιστικών κοινωνικών σχέσεων, έχει ριζικά τροποποιήσει την αίσθηση  και την βίωση τόσο του φυσικού - προσωπικού, όσο και του ιστορικού Χρόνου.

 Χρόνος δεν είναι πια αυτό που ήταν για εκατομμύρια χρόνια ανθρώπινου πολιτισμου. 

Στον βαθμό που η επικοινωνία εντός  τεράστιων αποστάσεων είναι στιγμιαία και που η παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών έχει  καταστεί εξαιρετικά ταχύτερη χάρη στην μεγαλύτερη παραγωγικότητα της εργασίας, ζούμε  πλανητικά μια εκπληκτική και ανεξέλεγκτη  Ε π ι τ ά χ υ ν σ η.

Επιτάχυνση είναι η μαγική  θετική λέξη για το πλειοψηφικό κοπάδι  και μόνο μικρές συνετές μειοψηφίες στην Δύση την αμφισβητούν. Πρέπει να παράγουμε γρήγορα, να καταναλώνουμε γρήγορα (εμπορεύματα, σχέσεις και ανθρώπους), να είμαστε όλο το εικοσιτετράωρο βιονικοί ή υβριδικοί άνθρωποι (δηλαδή άνθρωποι με μηχανικές απολήξεις η συμπληρώσεις). 

Παρασκευή 13 Μαΐου 2022

Γιάννης Ρίτσος - «Ίσως να ’ναι κι έτσι»

Γιάννης Ρίτσος - «Ίσως να ’ναι κι έτσι»

Όσο περνάν τα χρόνια τόσο οι παλιοί γνωστοί μας απομακρύνονται ο ένας απ’ τον άλλον. Οι άνθρωποι γίνονται περισσότερο κοινωνικοί και λιγότερο ανθρώπινοι. Χάνουν τις ιδιομορφίες τους, τα ιδιαίτερα προτερήματα και τα ελαττώματά τους· σχεδόν ισοπεδώνονται. Οι φιλίες μαραίνονται.

Και το περίεργο είναι πως εξωτερικά, στη συμπεριφορά τους, οι άνθρωποι μοιάζουν περισσότερο (ακόμη και στα κοστούμια τους και στη χτενισιά τους), σα να καταργηθήκανε οι διαφορές τους, κι όμως τώρα ακριβώς νιώθεις πως οι διαφορές τους αυξήθηκαν, κι όλοι τους χωρισμένοι με διαδοχικά κάθετα στρώματα τυπικότητας κι ευγενικής ψυχρότητας.

Όπως άλλωστε και τα σπίτια. Οι όμορφες εκείνες μονοκατοικίες με τις γύψινες γιρλάντες, με τους καπνοδόχους, τ’ ανθέμια, τους κήπους, τα πηγάδια, καθεμιά τους με το δικό της γούστο, τη δική της φυσιογνωμία, απορία, ή και αδεξιότητα, δόθηκαν με αντιπαροχή κι υψώθηκαν τα πολυώροφα, μονότονα, απρόσωπα, τσιμεντένια κουτιά, κρύβοντας τον Παρθενώνα, τον Άϊ-Γιώργη του Λυκαβηττού, σφαγιάζοντας τα δεντράκια μας, πιπεριές, μουριές, γαζίες, τις παιδικές μας αναμνήσεις, τους χαρταϊτούς, τα σκοινιά της μπουγάδας, τ’ αστέρια, τις ξιπόλητες ποδοσφαιρικές ομάδες, τις βραδινές κουβεντούλες από παράθυρο σε παράθυρο, από αυλή σε αυλή με τις μυρωδιές του βασιλικού και του δυόσμου, με τον μητρικό νουθετικό ουρανό, με το φεγγαράκι μια φέτα δροσερό πεπόνι.

Ω, πάνε, πάνε και τα πλανόδια επαγγέλματα, παγοπώλες, γιαουρτάδες, γαλατάδες, ομπρελάδες, γανωτζήδες, παπλωματάδες, τροχιστές, καρεκλάδες, ιχθυοπώλες, μανάβηδες με τα γαϊδουράκια τους ή τα χειραμάξια τους και μοσκοβόλαγαν οι γειτονιές ροδάκινα, ντομάτες, αχλάδια και τριαντάφυλλα κι οι κότες κακάριζαν θριαμβευτικά δοξάζοντας κάτι άγνωστο και οικείο, λευκό και σφαιρικό κι αδιαμφισβήτητο, κι ούτε χρειάζονταν καν ξυπνητήρια ή ρολόγια, γιατί, απ’ τη μια τ’ αστέρια, απ’ την άλλη τα κοκόρια είχαν αναλάβει τη χρονική και μετεωρολογική μας ενημέρωση, με ακρίβεια και με κάποια εύθυμη πονηρία, κάπως διφορούμενη.

Πέμπτη 30 Δεκεμβρίου 2021

Κατεβάστε το ΔΩΡΕΑΝ e-book: Η Εποχή του Μετανθρώπου

 29 Δεκεμβρίου 2021

Ο άνθρωπος θα μπορέσει άραγε να ελέγξει παρεμβάσεις στο γονιδιακό υλικό που μπορούν να αποβούν καταστροφικές και να οδηγήσουν ακόμα και σε τερατογενέσεις; Ή μήπως τα «βιολογικά ρομπότ» και οι μηχανές της τεχνητής νοημοσύνης, της συνεπαφής (interface) ζωικών ιστών και μηχανών, που ευαγγελίζονται ορισμένοι ρομποτικο-γενετιστές, μπορούν να οδηγήσουν ακόμα και σε μια «ανεξέλεγκτη εξέγερση των ρομπότ», τέτοια που έχει ήδη περιγράψει ο Ασίμωφ και οι άλλοι «πατέρες» της επιστημονικής φαντασίας;

Ποιος άραγε θα ελέγχει αυτές τις διαδικασίες; Οι αναπτυγμένες χώρες, οι μεγάλες επιχειρήσεις και οι πλούσιοι που θα επιχειρήσουν πιθανόν διάφορες εκδοχές (soft ή hard) γενετικής διαφοροποίησης των ανθρώπων σαν και αυτή που περιέγραφε ήδη ο Χάξλεϋ; Υπάρχει δυνατότητα κοινωνικού ελέγχου αυτών των διαδικασιών; Ποιοι είναι οι ηθικοί φραγμοί και τα όρια που θα πρέπει να θέσουν οι άνθρωποι σε μια τέτοια εξέλιξη; Τέλος, αλλά όχι ελάχιστο, ποια είναι η τύχη των ταυτοτήτων, εθνικών, πολιτισμικών, φυλετικών, απέναντι στην δημιουργία του μετανθρώπου; Η έννοια της ταυτότητας -τουλάχιστον της συλλογικής- θα πάψει πλέον να έχει οποιοδήποτε νόημα και θα επιβιώσει μόνο η ατομική-σειριακή ταυτότητα;

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ι.Α. Τσουκαλά, Όνειρο ή εφιάλτης;
Γ. Σχίζας, Μετά τον άνθρωπο, το χάος
Σπ. Μάνδρος, Ο μύθος του μετανθρώπου
Το Λεξικό του Μετανθρωπισμού
W. Singer, Η εξέλιξη δεν προγραμματίζεται
Neil Gross, INTERNET, ο εγκέφαλος του κόσμου
Kai Wou, Η επιστροφή του Προμηθέα
Θ. Ζιάκας, Μετά το άτομο τι;