Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΝΟΙΚΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΝΟΙΚΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Σάββατο 12 Νοεμβρίου 2016

Το πλατωνικό έργο και η πολυμέρεια της ερμηνείας του από τον Κ.Πόππερ (Karl Popper)




Ο Κ.Πόππερ , όπως  άλλωστε και ο Μάρξ,  συχνά παρερμηνεύθηκε από κάποιους που τον επικαλούνται ώστε να μπορεί  να χρησιμοποιηθεί για τους δικούς τους σκοπούς.
Η προσέγγιση  που έκανε στον Πλάτωνα  είναι γνωστή κυρίως από το έργο του « Η ανοιχτή κοινωνία και οι εχθροί της»[1],  που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στην Αγγλία το 1945, όπου επιγραμματικά αναφέρεται ως ένας από τους κατ’ εξοχήν εχθρούς  της, μαζί με τον Ηράκλειτο, τον Αριστοτέλη, τον Χέγκελ και τον Μάρξ.
Στην χώρα μας  πέραν  μιας προσπάθειας να αναιρεθούν τα επιχειρήματα του από τον Κ.Δεσποτόπουλο[2] δεν σημειώνεται κάποια άλλη πιο σύνθετη απόπειρα. Όμως  οι μελέτες του Κ.Δεσποτόπουλο  παρά την εμβρίθειά τους και την σοβαρή τους τεκμηρίωση , έχουν άλλο ως κύριο αντικείμενο και παρεμπιπτόντως  μόνο αναφέρονται στον Πόππερ. Το σχετικά πρόσφατο έργο του Σ.Ράμφου  για τον Πλάτωνα τον προσπερνά[3] , δίχως ενδιαφέρον για τις ποππεριανές τοποθετήσεις .
Κατ’ αρχήν  οι όροι ανοιχτή και κλειστή κοινωνία χρησιμοποιήθηκαν χρονικά για πρώτη φορά από τον Ανρί Μπερξόν  στο έργο του οι «Οι δύο πηγές της ηθικής και της θρησκείας », το οποίο κυκλοφόρησε  στην Γαλλία το 1932. Ως κλειστή κοινωνία  ορίζεται ως εκείνη που  «τα μέλη της σχετίζονται μόνο μεταξύ τους , αδιαφορούν για τους άλλους ανθρώπους, είναι μονίμως έτοιμοι να επιτεθούν ή να αμυνθούν, εν τέλει αναγκάζονται να είναι σε στάση μάχης. Τέτοια είναι η ανθρώπινη κοινωνία, όταν βγαίνει από την αγκαλιά της φύσης . Ο άνθρωπος ήταν καμωμένος γι’ αυτήν, όπως το μυρμήγκι για τη μυρμηγκοφωλιά»[4] ενώ ως ανοιχτή κοινωνία «αυτή που θα αγκάλιαζε, από άποψη αρχής, ολόκληρη την ανθρωπότητα»[5]. Είναι πολύ πιθανόν ότι ο Πόππερ προμηθεύτηκε αυτούς τους δύο όρους, που έχουν βαρύνουσα σημασία στην σκέψη του, από τον Μπερξόν. Παραδέχεται βέβαια  σε μια υποσημείωση  του έργου του ότι και οι δύο χρησιμοποιούν την ανοιχτή και την κλειστή κοινωνία με την ίδια σημασία[6].