Σκασμός οι Φαρισαίοι! Μιλά ο Ντίνος Χριστιανόπουλος!

από την σελίδα στο fb του Θανάση Ν. Παπαθανασίου διευθυντή του περιοδικού "Σύναξη"

Σκασμός οι Φαρισαίοι! Μιλά ο Ντίνος Χριστιανόπουλος!

Θανάσης Ν. Παπαθανασίου

Δίνω παρακάτω ένα πολύτιμο κείμενο του Χριστιανόπουλου. Νιώθω πως είναι ένα κείμενο που μας το χάρισε ανοίγοντας το στέρνο του και βγάζοντας στα χέρια την καρδιά του, για να την δούμε να πάλλεται γυμνή κι αιμάσσουσα – μπας και πάρουμε χαμπάρι κάτι!

Τον Μάιο του 1999 η «Σύναξη» έκανε αφιέρωμα στη Λογοτεχνία. Ανάμεσα σε άλλα, ζήτησε από έξι λογοτέχνες να απαντήσουν σε ερωτήματά της για την τέχνη της γραφής και τη σχέση της με την πίστη. Ο ένας ήταν ο Ντίνος Χριστιανόπουλος. Όπως είπα, θα παραθέσω το κείμενό του, αλλά πριν απ’ αυτό ζητώ την υπομονή σας, για να αναφέρω ένα ιδιαίτερο περιστατικό που συνδέεται με το κείμενο αυτό.

Ήταν 8 Μαΐου 2005, σε συνέδριο της Θεολογικής Ακαδημίας του Βόλου, όταν η συζήτηση πήγε στα διακυβεύματα των συνεργασιών, των προσκλήσεων κλπ. Τοποθετήθηκα εκ μέρους της «Σύναξης» και, μαζί με άλλα, είπα το εξής: 

«Όταν προσωπικά είχα την εμπειρία μόλις ενός έτους αρχισυνταξίας, με όλο το φοβερό βάρος φονταμενταλιστών και ορθοδοξολάγνων που απειλούν και μας περιστοιχίζουν, προγραμματίσαμε ένα αφιέρωμα στη λογοτεχνία. Ζητήσαμε ένα κείμενο από τον Ντίνο Χριστιανόπουλο. Θυμόσαστε, κύριε Λάππα; Του ζητήσαμε την άποψή του για διάφορα ζητήματα. Με το γνωστό άμεσο ύφος του έγραψε ένα κείμενο όπου συν τοις άλλοις έλεγε ρητά ότι κάποια στιγμή αποφάσισε να φανερώσει την επιλεγμένη του ομοφυλοφιλία. Στον άνθρωπο στον οποίο παρέδωσε το κείμενό του, για να διαβαστεί στη ‘Σύναξη’, […] του είπε: “Αν έχετε αρχίδια, δημοσιεύστε το”. 

Είναι δημοσιευμένο στο τεύχος 70».

[Η παρέμβασή μου αυτή βρίσκεται στον τόμο «Αναταράξεις στη μεταπολεμική θεολογία. Η θεολογία του ‘60», εκδ. Ίνδικτος, Αθήνα 2009, σσ. 731-2. Ο κ. Λάππας, ο οποίος επικοινώνησε με τον Χριστιανόπουλο και παρέλαβε το κείμενό του, είναι ο σεβάσμιος θεολόγος κ. Γιάννης Λάππας, μέλος της συντακτικής επιτροπής της «Σύναξης»]. 

Παραθέτω τώρα το εν λόγω διαμάντι του Ντίνου Χριστιανόπουλου (μαζί με παράκληση για το αυτονόητο: Όσοι θα το αναπαράγουν, να μην παραλείπουν τα βιβλιογραφικά στοιχεία της δημοσίευσής του, τα οποία βρίσκονται στο τέλος του).

Θ.Ν.Π. / 11-8-2020.

*«Ντίνος Χριστιανόπουλος: Αγαπητοί φίλοι της Σύναξης,

Σας ευχαριστώ που μου στείλατε το ερωτηματολόγιό σας θεωρώντας με χριστιανό. Είναι αλήθεια ότι παλαιότερα δεν πίστευα ότι μπορούσα να λέγομαι χριστιανός, εφόσον «πίστις άνευ έργων νεκρά εστί». Για να μην σκανδαλίζω όμως τους φίλους με τέτοιες ακρότητες, δέχτηκα να λέω ότι κινούμαι στα περίχωρα του χριστιανισμού. Το πιο σωστό θα ήταν να παραδεχτώ ότι οι χριστιανικές εμπειρίες της νεότητός μου με στηρίζουν ακόμη και σήμερα και με ανανεώνουν πνευματικά.

Αυτά σαν πρόλογος σε μια σημαντική διαπίστωση: Φαίνεται ότι είμαι από τους παλαιότερους ποιητές, που επιμένουν να βλέπουν την ποίηση σαν εξομολόγηση. Είναι κι αυτό ένα κατάλοιπο από τη θητεία μου στα κατηχητικά. Από πολύ νωρίς κατάλαβα και εφάρμοσα το ότι η εξομολόγηση μας ελαφρώνει από αυτό που μας βαραίνει και ότι αυτό ακριβώς ισχύει (ή θα έπρεπε να ισχύει)και στην ποίηση.

Φυσικά, τα πράγματα δεν είναι και τόσο απλά, τουλάχιστον για μένα. Πρώτα – πρώτα, η σωστή εξομολόγηση προϋποθέτει τη μετάνοια και συνακόλουθα την αλλαγή του τρόπου ζωής, ενώ εγώ δυστυχώς νομίζω ότι παραμένω αμετανόητος. Και όπως λέω σε ένα ποίημά μου, «ούτε να πεθάνω θέλω, ούτε και να γιατρευτώ, / θέλω απλώς να βολευτώ στην καταστροφή μου». Έτσι λοιπόν η εξομολόγησή μου μοιάζει με την πρόκληση. Ξέρω βέβαια το γιατί: η στέρηση εύκολα μετατρέπεται σε επιθετικότητα. Ίσως γι’ αυτό μερικοί με θεωρούν αιρετικό.

Πάντως, παρά τα αρνητικά μου στοιχεία, νομίζω ότι μ’ αυτά και μ’ αυτά βγαίνω αρκετά ωφελημένος. Πρώτα-πρώτα, έχοντας εξομολογηθεί δημοσία τα πάντα, και μάλιστα από 19 χρονώ, (στην πρώτη μου ποιητική συλλογή Εποχή των ισχνών αγελάδων, πού εξαιτίας της διώχτηκα από τη χριστιανική κίνηση), ανακουφίστηκα. Έβραζε τόσο πολύ το καζάνι μέσα μου, που αν δεν άνοιγα το καπάκι, σίγουρα δεν θα απέφευγα την έκρηξη. Κι ενώ όλοι μου έλεγαν «με τέτοια μυαλά, φουκαρά μου, θα φας το κεφάλι σου», εγώ ένιωθα ήρεμος: τα είπα όλα και γλύτωσα απ’ το βάρος την ψυχή μου, τα ξέρασα όλα και γλύτωσα τουλάχιστον το χαλασμένο μου στομάχι.

Και σε κάτι άλλο με ωφέλησε η εξομολόγησή μου: με βοήθησε να μην κρύψω τις ομοφυλικές μου τάσεις. Όσο και αν την ομοφυλοφιλία μας την παρουσίαζαν σαν πανούκλα, καταλάβαινα πως κάτι έπρεπε να κάνω για να στηρίξω τον εαυτό μου. Δεν ήταν δυνατό να παίζω το κρυφτούλι, ούτε μπορούσα να δεχτώ την αδικαιολόγητα άτεγκτη καταδίκη της εκκλησίας. Με παρηγορούσε πολύ η αγάπη του Χριστού για τους τελώνες και τις πόρνες, αλλά και η ιδέα πως όσο λιγότερο έκρυβα τη διαστροφή μου, τόσο πιο τίμια θα μπορούσα να την αντιμετωπίσω. Προπάντων, έπρεπε να παραδεχτώ το πάθος μου – την άκρα ταπείνωσή μου. Νομίζω λοιπόν ότι σ’ αυτό η χριστιανική μου παιδεία και το ένστικτό μου με βοήθησαν.

Τέλος, μέσα στο ίδιο κλίμα διαμορφώθηκε και η θεματική μου. Δε χρειάστηκε να αναζητήσω θέματα: τα είχα μέσα μου, βασίζονταν στον αγώνα και στην αγωνία μου. Όχι λοιπόν ηλιοβασιλέματα και τριαντάφυλλα, ούτε εμπνεύσεις επάνω σε λύσεις δοσμένες από τη θρησκεία και την ηθική, αλλά μια ταμπέλα με μεγάλα γράμματα: Η ΑΜΑΡΤΙΑ ΜΟΥ ΕΝΩΠΙΟΝ ΜΟΥ ΕΣΤΙ ΔΙΑ ΠΑΝΤΟΣ. Γι’ αυτό λοιπόν, όλα μου τα ποιήματα, μετά το 1952, αποτελούν μια συνεχόμενη εξομολόγηση παθών και παθημάτων, που όσο ατελής και να είναι, είναι τουλάχιστον τίμια και ντόμπρα. Και όσοι βιάζονται να σκανδαλιστούν, ας μην ξεχνούν ποιοι είναι εκείνο που «προάγουσιν υμάς εις την βασιλείαν του Θεού».

Με αγάπη.

Θεσσαλονίκη, 16.4.99».

[Περιοδικό «Σύναξη» 70 (1999), σσ. 80-82].

ΠΗΓΗ: Papathanasiou Athanasios

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com