01 Δεκεμβρίου 2025

Για τον κυρ-Γιάννη Τσαρούχη

"Κάθε  Σάββατο  μια  σταλιά  λογοτεχνίας "                                                       

 

   Του Δημήτρη Βασιλειάδη                                                                                                                   

Άλλα ήταν τα σχέδιά μου για τη σημερινή σταλιά, αλλιώς τη σχεδίαζα στο νου μου, ώσπου χθες είδα,  σε μια ανάρτηση ενός φίλου (λυπάμαι πολύ που δε θυμάμαι τ΄ όνομά του), την παρακάτω φωτογραφία στην οποία εικονίζεται ο λατρεμένος Γιάννης Τσαρούχης με το δάσκαλό του τότε κυρ-Φώτη Κόντογλου στα Μετέωρα (μάλλον είχανε πάει για κάποια δουλειά που είχανε αναθέσει στον Κόντογλου). 

       Τη φωτογραφία αυτή, συνόδευε ένα κείμενο στο οποίο ο σπουδαίος σύγχρονος αγιορείτης πατέρας της Εκκλησίας Βασίλειος Γοντικάκης, που πρόσφατα τον ‘’χάσαμε’’, φανερώνει τη γνώμη του για τον κυρ-Γιάννη Τσαρούχη, και ιδιαίτερα, μέσα από ένα περιστατικό, τη σχέση του με το Άγιο Όρος, η οποία όπως γνωρίζουμε ήταν πολύ στενή. Σχεδόν αυτόματα, το μυαλό μου ταξίδεψε στο πολύ όμορφο, για μένα, βιβλίο του Θανάση Νιάρχου ‘’Καθάπερ φερομένης βιαίας πνοής’’ (εκδ. Καστανιώτη), που είναι εξ΄ ολοκλήρου αφιερωμένο στον κυρ-Γιάννη, και συγκεκριμένα στον πρόλογο του που έχει σαν τίτλο, ‘’Ένα ελεύθερο πνεύμα’’ και που είναι γραμμένος απ΄ τη σπουδαία Άννα Συνοδινού (είχε πολύ στενή σχέση με τον Τσαρούχη). Στο αποκαλυπτικό αυτό κειμενάκι, ιδιαίτερα στον επίλογο του, η Άννα Συνοδινού αποκαλύπτει κάτι για το κυρ-Γιάννη –το οποίο οι πιο πολλοί από μας δεν γνωρίζουμε- απ΄ το οποίο φαίνεται η πολύ, πολύ στενή σχέση του με το Άγιο Όρος. Δέστε λοιπόν τι γράφει :

          ‘’Ο Τσαρούχης είχε μυστηριακή ζωή. Στο Άγιον Όρος είχε ετοιμάσει τη μοναστική του κατοικία στο κελί του Αγίου Νικολάου του Χαλκιά, που ανήκει στην Ιερά Μονή του Κουτλουμουσίου. Λίγο έζησε εκεί. Η τρομερή ασθένειά του δεν του επέτρεψε να ζήσει σ΄ αυτό το χώρο ως το τέλος του. Ήταν υποτακτικός του γέροντα Κύριλλου. Μεταφέρθηκε επειγόντως στο νοσοκομείο των Αθηνών ‘’Ευαγγελισμός’’. Υπέφερε.  Ζ ή τ η σ ε  ν α   κ α ρ ε ί    μ ο ν α χ ό ς.   Ήλθε ο γέροντας. Δεν πρόλαβε. Όμως, κατά την τάξη του Αγίου Όρους, εφόσον ο Γιάννης Τσαρούχης ζήτησε κουρά από Αγιορείτη και ανάμενε τη στιγμή αυτή στις τελευταίες ώρες της επίγειας ζωής του, είναι ωσάν να έχει ενταχθεί στη μοναστική πολιτεία του Αγίου Όρους.  Ή τ α ν  ή δ η   μ ο ν α χ ό ς, έστω και αν δεν είχε συντελεστεί το τυπικόν, αφού, σύμφωνα με την εσωτερική του διάθεση, τέθηκε στα χέρια του Χριστού. Και αναπαύεται εκεί.’’

      ‘’Ή τ α ν   ή δ η   μ ο ν α χ ό ς’’ !!!  
Σκάνδαλο, ύβρις, θα ανακράξουν όλοι οι ‘’Θεοφοβούμενοι’’ ευσεβιστές της Ορθοδοξίας. Όλοι αυτοί οι κρίνοντες πολύ πιο πριν απ΄ την Κρίση του Μεγάλου Κριτή, όλοι αυτοί που χρόνια τώρα έχουν προκαθορισμένη την Αγάπη Του, όλοι αυτοί οι ‘’Μεγάλοι Ιεροεξεταστές’’ της Ορθοδοξίας. ‘’Είναι δυνατόν’’, λοιπόν θα πούνε, ‘’αυτός που όλη του η ζωγραφική ήτανε το γυμνό σώμα να είναι μοναχός !’’, …όλοι αυτοί, μη γελιόμαστε, που μίσησαν και μισούν ουσιαστικά το ανθρώπινο σώμα, το ‘’Καλόν λίαν’’ καμωμένο απ΄ το Θεό. Έγραψε ένα πολύ όμορφο, γλαφυρό κειμενάκι ο Ματθαίος Μουντές για τον κυρ-Γιάννη, που πολύ αγαπώ και που έχει πολλές αναφορές πάνω σ΄ αυτό που μόλις μια-δυο σειρές πριν έθιξα. Παρακάτω, σαν επίλογο, παραθέτω κάποιες απ΄ αυτές :

        ‘’Πρώτα ασφαλώς είναι η περιέργεια για το ανθρώπινο σώμα κι ύστερα η λατρεία του. Επίμονος έρωτας που δεν είναι τίποτ΄ άλλο παρά η δίψα της επικοινωνίας. Αυτό είναι η κυρίαρχη εντύπωση που σου προσπορίζει η ζωγραφική του Γιάννη Τσαρούχη. Τι κορμί βγαίνει ελεύθερο και γενναίο. Η φυλάκιση του κράτησε αιώνες και αιώνες. Τώρα όμως ελήλυθεν η ώρα να δοξαστεί μέσα σε μια ζεστή, πάντα στα μέτρα του ανθρώπινου καημού, αίγλη και μαρμαρυγή.’’
       ‘’Ένα αιχμάλωτο σώμα δεν μπορεί να συμμεριστεί καμιά ζωντανή και ουσιαστική χαρά και αλήθεια. Γι αυτό ο Τσαρούχης το ελευθερώνει από τα λογής δεσμά του’’
       ‘’Ο Γιάννης Τσαρούχης ανοίγει διάπλατα τα μάτια του κορμιού, φέρνει τη συμφιλίωση του ονειρικού και του πραγματικού κι έτσι η ζωγραφική του πράξη είναι γεμάτη από δίψα και ενθουσιασμό για τη ζωή. Η ζωγραφική του Τσαρούχη είναι ένα δοξαστικό της ζωής. Κι ο θάνατος ακόμα δεν έχει τη δύναμη ν΄ αγγίξει το αίσθημα της ζωής που πλημμυρίζει τα έργα του. Τ΄ αφήνει ανέπαφα κι ωραία’’
       ‘’Είναι ίσως η ενδόμυχη πίστη του ζωγράφου στην Θεία Πρόνοια, πως κι ο θάνατος έχει τη δική του, τη μοναδική και συναρπαστική γονιμότητα για την πορεία και την ανθοφορία των ψυχών και των σωμάτων.’’
       ‘’…στο έργο του Τσαρούχη, το ουσιώδες μένει ανέγγιχτο και ουσιαστικό. Κι αυτό είναι το κορμί. Το κορμί χωρίς το ρήγμα του δυϊσμού, χωρίς τις τραυματικές ενοχές του μονοφυσιτισμού, χωρίς τις μάταιες και περιττές ηθικοπλαστικές επενδύσεις’’
       ‘’Γυμνό κορμί, σταθερό, μια πραγματικότητα της πίστης, πήλινο κι αρχαγγελικό, μια βεβαιότητα της τρυφερής εμπειρίας’’
       ‘’Μια χαρά συμμετοχής στη δοξολογία του κορμιού είναι ο κάθε πίνακας του ζωγράφου. Το κορμί αποκαλύπτει τον έναν άνθρωπο στον άλλον και δένει τον έναν άνθρωπο με τον άλλο…’’
       ‘’Το έργο του Γιάννη Τσαρούχη είναι μια ακατάπαυστη ψηλάφηση της ζωντανής αγιότητας του κορμιού, μια ασταμάτητη αναζήτηση της οδύνης και της λύτρωσης, που περνά απαραίτητα μεσ΄ από την ερημιά, το μόχθο και τις πληγές της μνήμης’’
      ‘’Ας μη γελιόμαστε :  Τα κορμιά είναι που πληρώνουν τελικά το θρίαμβο του πνεύματος…’’
     ‘’Ο Τσαρούχης πιστεύει με τους μυστικούς της Ορθοδοξίας μας πως το κορμί μας είναι τόσο σημαντικό και άξιο, που θ΄ αναστηθεί, θα δοξαστεί, και θα λάμψει μαζί με την ψυχή μας στην ώρα τη μεγάλη της Δεύτερης Παρουσίας’’
ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/p/17ndZAG4gH/
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.