Του Μάνου Λαμπράκη
Η Ιερά Μητρόπολη Νέας Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος επιχειρεί, μέσα από ένα παράδοξο και τολμηρό εγχείρημα, να αναμετρηθεί με την ίδια τη μεταφυσική της τεχνολογικής εποχής: τη δυνατότητα να υπάρξει Θεολογία χωρίς σώμα.
Ο «ΛΟΓΟΣ – LOGOS» δεν είναι απλώς ένα ψηφιακό εργαλείο του ChatGPT.
Είναι η είσοδος της Εκκλησίας στον μεταανθρώπινο χώρο της γλώσσας, εκεί όπου ο λόγος χάνει τη σάρκα του και η πίστη εκχωρείται στη διαχείριση ενός αλγορίθμου.
Ο αλγόριθμος, βέβαια, δεν έχει κακή πρόθεση — απλώς δεν γνωρίζει τι σημαίνει Πνεύμα. Το μόνο που γνωρίζει είναι να προβλέπει. Έτσι, η Ορθοδοξία κινδυνεύει να καταστεί ένα πεδίο επιτήρησης του Θεού μέσω δεδομένων, μια νέα μορφή «ποιμαντικής της πληροφορίας», όπου το Πνεύμα αντικαθίσταται από τη διαφάνεια, και η προσευχή από την ακρίβεια.
Δεν πρόκειται, φυσικά, για ένα ελληνικό φαινόμενο.
Είναι το ευρωπαϊκό όραμα της ψηφιακής σωτηριολογίας που εισβάλλει τώρα και στην ανατολική της εκδοχή.
Οι «εξομολογήσεις» με ChatGPT στη Δύση δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια μορφή τεχνολογικής εκκοσμίκευσης του εξομολογητηρίου· η πίστη χωρίς το σώμα του ιερέα, χωρίς το βλέμμα, χωρίς τη θερμότητα του ελέους. Το υποκείμενο εξομολογείται πια όχι για να λυτρωθεί, αλλά για να αυτορρυθμιστεί. Η εξομολόγηση γίνεται προγραμματισμός, η μετάνοια μετατρέπεται σε ρύθμιση των ρυθμίσεων. Ο άνθρωπος της νεωτερικότητας δεν επιζητεί πια τη συγχώρεση, αλλά τη σωστή λειτουργία. Και η Εκκλησία, αν δεν προσέξει, κινδυνεύει να μετατραπεί σε ένα σύστημα υποστήριξης συνείδησης, σε μια μορφή θεϊκού λογισμικού για υπάκουους χρήστες της πίστεως.
Κι όμως, μέσα σε αυτήν την ειρωνική μετατόπιση, διασώζεται κάτι τραγικά επίκαιρο: η Εκκλησία αναγκάζεται να αναστοχαστεί τη σχέση της με το ίδιο το θαύμα του Λόγου.
Αν ο Θεός έγινε άνθρωπος, τότε κάθε τεχνητή αναπαράσταση του Λόγου είναι, εκ των πραγμάτων, πειρασμός.
Ο αλγόριθμος δεν είναι αιρετικός, αλλά ανίδεος: προσπαθεί να κατανοήσει το μυστήριο μέσα από τη συνάρτηση.
Ο κίνδυνος δεν είναι ότι θα υποκαταστήσει τον Θεό, αλλά ότι θα μας πείσει πως ο Θεός εξηγείται.
Και εκεί αρχίζει η πιο λεπτή πολιτική διάσταση του πράγματος: μια Εκκλησία που διδάσκει μέσω τεχνητής νοημοσύνης κινδυνεύει να προσφέρει στο κράτος, στην αγορά και στην τεχνοεπιστήμη το πιο πολύτιμο της δώρο – τη γλώσσα της πίστης. Να δώσει, δηλαδή, τον ίδιο τον Λόγο, ως data. Και αυτό είναι το πιο επικίνδυνο είδος θεολογικής υπακοής: η υπακοή στον κώδικα.
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.