Αποτέφρωση και ταφή...

Αποτέφρωση και ταφή... Αξιοπρέπεια, αγάπη και τιμή.

Του Γιάννη Τοπαλίδη 

Πριν λίγους μήνες μας άφησε χρόνους η ιατρός που εκμαίευσε τις κόρες μου και επί έτη ήταν η γυναικολόγος της γυναίκας μου. Τυραννήθηκε από την κακιά αρρώστια της... Έφυγε γαλήνια. Το αναγγελτήριο της κηδείας της, μας προέτρεπε να προσελθουμε στο παρεκκλήσι του Α' Νεκροταφείου Δράμας για ένα τελευταίο αποχαιρετισμό. 

Η Λίνα εκείτετο μέσα στην εκκλησία. Ένας ιερέας έξω από την εκκλησία διάβαζε νεκρωσιμα τρισάγια επί τάφων, σε όσους το επιθυμούσαν . Η Λίνα πήγαινε αδιάβαστη. 

Δεν ήταν θρησκευόμενη, και προφανώς επέλεξε την αποτέφρωση. Εντούτοις πόνεσα για αυτή την έλλειψη μεγαλοψυχίας εκ μέρους ημών των χριστιανών... Πίστευε ή όχι η εκλιπούσα, είναι όμορφο να της διαβάσεις την αποστολική περικοπή του εκπληκτικού Παύλου 

"Παρακαλώ ίνα μη λυπήσθε καθώς και οι λοιποί, οι μη έχοντες ελπίδα" 

ή να της ψάλλεις το ποίημα του μέγιστου Άραβα ποιητή και φιλοσόφου Ελ Μανσούρ (Ιωάννου μοναχού Δαμασκηνού) 

"Ποία τοῦ βίου τρυφὴ διαμένει λύπης ἀμέτοχος; Ποία δόξα ἔστηκεν ἐπὶ γῆς ἀμετάθετος; Πάντα σκιᾶς ἀσθενέστερα, πάντα ὀνείρων ἀπατηλότερα· μία ῥοπή, καὶ ταῦτα πάντα θάνατος διαδέχεται. Ἀλλ᾿ ἐν τῷ φωτί, Χριστέ, τοῦ προσώπου σου, καὶ τῷ γλυκασμῷ τῆς σῆς ὡραιότητος, ὃν ἐξελέξω ἀνάπαυσον, ὡς φιλάνθρωπος."

Με αυτές τις σκέψεις και με αγάπη αποχαιρέτισα τη Λίνα, τη γιατρό μας, που της χρωστούσαμε πολλά, και εμείς, και ολάκερη η Δράμα. 

Πέρασε ο καιρός, ξεχάστηκα, μέχρι που διάβασα το επόμενο κείμενο ενός άγνωστού μου ιερέα της Αθήνας, το οποίο προσυπογράφω με τα δύο χέρια μου... Μην το παραβλέψετε: 

[Ενδιάμεσο υστερόγραφο: ο αγαπημένος αδερφικος φίλος που αναχώρησε κι αυτός για τις άνω μoνές, ο Χρυσόστομος Σταμούλης, έκλεινε συχνά με μια προτροπή προς τους πιστούς: αγκαλιαστε θερμά όσους είναι αντίθετοι. Όσους είναι άπιστοι. Σαν να αγκαλιαζετε πιστούς αδερφούς].

"Πρόσφατα βρέθηκα στο Αποτεφρωτήριο της Ριτσώνας, το μοναδικό  μέχρι στιγμής στην Ελλάδα, για να αποχαιρετήσω έναν αγαπημένο φίλο, ο οποίος είχε εκφράσει ξεκάθαρα την επιθυμία του να αποτεφρωθεί. Η εμπειρία αυτή υπήρξε για μένα βαθιά συγκινητική, συνάμα και αποκαλυπτική: ένας χώρος καθαρός, αξιοπρεπής, με σεβασμό προς τον άνθρωπο και τις επιθυμίες του. Ο αποχαιρετισμός έγινε σε κλίμα ηρεμίας, προσευχής, πολιτισμού και ανθρωπιάς, μακριά από τις σκληρές εικόνες που δυστυχώς συναντούμε σε πολλά κοιμητήρια των μεγαλουπόλεων, με κορεσμένα χώματα, βεβιασμένες εκταφές και εικόνες που συχνά εξευτελίζουν το ανθρώπινο πρόσωπο. Όλα αυτά βέβαια υπό την σκιά των επιφυλάξεων που εξέφρασε επισήμως, πιθανόν κατόπιν πιέσεων από συντηριτικούς και αντιδραστικούς κύκλους, η Εκκλησία της Ελλάδος.

Η Εκκλησία, είναι αλήθεια, πάντοτε υπήρξε φορέας πολιτισμού. Από τις τέχνες και τα γράμματα μέχρι την ιατρική και την παιδεία, η χριστιανική παράδοση δεν έκλεινε ποτέ τις πόρτες στον άνθρωπο και τις ανάγκες του. Αντίθετα, υπήρξε «μπροστάρης», πρωτοπόρος στην εξέλιξη, την πρόοδο και τον σεβασμό στην ελευθερία και την ιδιοπροσωπία. Γι’ αυτό και η άρνηση εκπλήρωσης της τελευταίας επιθυμίας του κεκοιμημένου, όπως εύστοχα έχει παρατηρήσει ο πρόεδρος της Ελληνικής Κοινωνίας Αποτέφρωσης Αντώνης Αλακιώτης, δεν μπορεί παρά να νοηθεί ως «άρνηση πολιτισμού». Η Εκκλησία δεν υψώνει τείχη, αλλά χτίζει γέφυρες και ανοίγει πόρτες. Στον πυρήνα της πίστης μας βρίσκεται η αγάπη και ο σεβασμός προς την ελευθερία του ανθρώπου.

Αξίζει εδώ να τονίσουμε ότι, όπως έχει διαπιστωθεί σε παγχριστιανικό και πανορθόδοξο επίπεδο, δεν υφίσταται θεολογικό, δογματικό ή ανθρωπολογικό ζήτημα που να καθιστά την αποτέφρωση αδιανόητη για την Εκκλησία. Η πίστη μας στην Ανάσταση των Νεκρών δεν στηρίζεται στη διατήρηση των υλικών λειψάνων, αλλά στην παντοδυναμία του Θεού, ο οποίος «ἐκ γῆς» ανασταίνει τον άνθρωπο ολόκληρο, ανεξάρτητα από την κατάσταση του σώματος. Η Ορθόδοξη Θεολογία ποτέ δεν δίδαξε ότι η Χάρις του Θεού περιορίζεται από φυσικούς όρους ή από τη χημική σύσταση του σώματος.

Γι’ αυτό και πολλές Ορθόδοξες Εκκλησίες, όπως της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας ή της Σερβίας, καθώς και οι Αρχιεπισκοπές και Μητροπόλεις του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου, δεν έχουν εκδώσει αντίστοιχες με την Εκκλησία της Ελλάδος ή της Κύπρου απαγορευτικές αποφάσεις. Δεν αρνούνται την τέλεση εξοδίου ακολουθίας για όσους επιλέγουν την αποτέφρωση. Η εκκλησιαστική παράδοση δεν είναι στατική· αναπνέει, διαλέγεται με τις ανάγκες των πιστών, παραμένει ζωντανή και ποιμαντικά ευαίσθητη. 

Σήμερα όμως, στις μεγάλες πόλεις, ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια πραγματικότητα που δεν μπορούμε να αγνοούμε: ταφές σε κορεσμένα κοιμητήρια, εκταφές που σοκάρουν τις οικογένειες, διαδικασίες που, αντί να συμβάλλουν στη διαχείριση του πένθους, δημιουργούν πρόσθετο ψυχολογικό βάρος και αδιέξοδο, εικόνες ντροπής που δεν συνάδουν ούτε με τον σεβασμό προς τον άνθρωπο, την «εικόνα του Θεοῦ», ούτε με την ιερότητα της ζωής. Η αποτέφρωση, αντιθέτως, προσφέρει έναν αξιοπρεπή, υγιεινό και πολιτισμένο τρόπο διάθεσης του σώματος, τιμώντας τόσο την επιθυμία του ανθρώπου, όσο και την ανάγκη της κοινωνίας για σεβασμό, καθαρότητα και τάξη.

Δεν μιλάμε για απόρριψη της παράδοσης, αλλά για ποιμαντική διάκριση. Για μια Εκκλησία που ακούει τον άνθρωπο, που κατανοεί την εποχή του, που δεν γίνεται ουραγός των εξελίξεων, που συνοδοιπορεί και δεν καταδικάζει. Άλλωστε, το Ευαγγέλιο της Αγάπης δεν καλεί την Εκκλησία να απομονώνεται, αλλά να οικοδομεί πολιτισμό, να γεφυρώνει αποστάσεις, να στέκεται μητέρα και οδηγός στον κάθε άνθρωπο, ακόμη και στην ώρα του θανάτου του.

Ίσως, λοιπόν, ήρθε η στιγμή να ξανασκεφτούμε τη στάση μας. Όχι για να παραβλέψουμε την πίστη μας, αλλά για να σταθούμε δίπλα στον άνθρωπο με ανοιχτή καρδιά και πνεύμα σεβασμού. Γιατί η Εκκλησία που υψώνει τείχη χάνει την ευκαιρία να αγκαλιάσει, ενώ η Εκκλησία που χτίζει γέφυρες γίνεται σημείο αγάπης και ελπίδας στον κόσμο. Δεν προσποιείται το χθες, αλλά, ζει στο σήμερα και είναι έτοιμη να υποδεχθεί με αξιοπρέπεια το αύριο".

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/p/1CxVuJtoXM/

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com