Του Μάνου Λαμπράκη
Η εποχή μας κουβαλά έναν βαθύ κλονισμό στη σχέση με τον χώρο, με τον χρόνο, με το άλλο πρόσωπο. Το κοινό έχει αποσυντεθεί και η κοινότητα δεν συγκροτείται πια από την παρουσία του Θεού, αλλά από την απουσία νοήματος. Ο Όσιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης δεν υπήρξε μόνο θεμελιωτής μιας Μονής. Υπήρξε θεμελιωτής ενός τρόπου σωτηρίας. Και τούτος ο τρόπος δεν μπορεί να αναχθεί σε κανονισμό, ούτε να περιγραφεί με όρους ηθικής – είναι λειτουργία ύπαρξης.
Η Μεγίστη Λαύρα δεν είναι ένα σύνολο κτισμάτων. Είναι ένα σώμα υπομονής, ένας αρχιτεκτονικός ψαλμός προς την αλήθεια της κοινής ζωής. Ο Αθανάσιος οικοδομεί όχι με λίθους αλλά με αναστάσιμες αναμονές. Όχι με εξουσία, αλλά με γνώση του τι σημαίνει να ελπίζεις μέσα στη σιωπή. Εκεί, κάθε κελί είναι ένας χώρος επιστροφής, κάθε τράπεζα, ένας προθάλαμος Ευχαριστίας.
Ο Όσιος δεν οραματίζεται έναν χώρο για να αποδράσει κανείς από τον κόσμο· αλλά έναν χώρο όπου ο κόσμος μπορεί να σωθεί. Η κοινοβιακή τάξη δεν είναι περιορισμός, είναι το άνοιγμα του εγώ προς μια υψηλότερη μορφή ελευθερίας, που δεν αυτονομείται αλλά κοινωνείται. Η υπακοή δεν είναι άρνηση του προσώπου, είναι η άρνηση της ψευδούς αυτοεικόνας του.
Η Λαύρα δεν είναι ένα σχήμα αυτοπεριορισμού. Είναι μια λειτουργική αναπνοή της Χάριτος. Ο χρόνος δεν κυλά αλλά τελείται. Η προσευχή δεν μετριέται καθώς είναι αρχιτεκτονική εσωτερικότητας. Η εργασία δεν είναι κόπος, είναι η διάφανη μορφή της συνέπειας προς τον Θεό. Και η ύλη δεν είναι αδρανής. Είναι ενσάρκωση. Ο λίθος είναι μνήμη και το ξύλο είναι φωνή. Το ύφασμα, ταπείνωση και το λάδι, ελεήμων χρόνος.
Ο Αθανάσιος παραδίδει στους αιώνες μια μυστική γεωμετρία σωτηρίας. Δεν χτίζει μόνο αλλά αποσύρει τον άνθρωπο από την ψευδαίσθηση της κυριότητας και τον επαναφέρει στην πραγματικότητα του κοινού φωτός. Η Παναγία είναι η Ηγουμένη της Μονής – όχι τιμητικά, αλλά υπαρξιακά. Το Πνεύμα του Θεού δεν διοικεί, αλλά εμψυχώνει, δεν επιβάλλεται, αλλά οικειώνεται τον χώρο ως λογική της σάρκωσης.
Η συμβολή του Οσίου Αθανασίου δεν είναι μόνο ιστορική, είναι θεολογική ύπαρξη. Έστησε το Άγιον Όρος ως μνημείο Χάριτος – όχι ως αρχαιολογικό αποτύπωμα, αλλά ως ζωντανό ορίζοντα μεταμόρφωσης. Εκεί, όπου η ακολουθία δεν τελειώνει ποτέ, κι η σιωπή δεν σημαίνει απουσία, αλλά το πιο λεπτό άγγιγμα της Παρουσίας. Ο Αθανάσιος δεν έζησε για να οριοθετήσει το άγιο, αλλά για να κατοικήσει το ακατάληπτο, και να μας αφήσει εκεί μια θύρα μισάνοιχτη.
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.