(Ή γιατί τρέμουν οι μαφίες την Μαρία Καρυστιανού)
Η σύγχρονη οργάνωση των κομμάτων ξεκινά με τη Γαλλική Επανάσταση και τον ριζικό μετασχηματισμό της πολιτικής κουλτούρας και των μέσων ενημέρωσης που προκάλεσε.
Οι ομιλίες του Μπρισσό ή του Ροβεσπιέρου μπορούσαν να έχουν απήχηση πολύ πέρα από το πλήθος που ήταν γεμάτο στην αίθουσα της Εθνοσυνέλευσης, χάρη στη μαζική κυκλοφορία επαναστατικών φυλλαδίων και πρώιμων εφημερίδων, αξιοποιώντας τις διαθέσιμες τεχνολογίες της τότε εποχής. Ελλείψει τηλεπικοινωνιών και μέσων/υποδομών γρήγορων μεταφορών των ανθρώπων σε χώρους συνάθροισης, η δημοκρατία δι αντιπροσώπων έδειχνε τότε ως η αναγκαστική λύση.
Το μοντέλο των κομμάτων που ακολούθησε μετά, δημιούργησε τα αρχηγικά κόμματα αρχικά, και τα "κόμματα νέου τύπου" και των μμε τους μετά την Οκτωβριανη επανάστασή. Και τα δύο αυτά μοντέλα στηρίχθηκαν στην ανάπτυξη ιεραρχιών αντιπροσώπων τύπου πυραμίδας. Η εξέλιξη τους δεν πέτυχε πολλά πέραν όσων είχαν προδιαγραφεί το 1789 ως βασικό πρότυπο, με συχνό αποτέλεσμα την εισβολή της διαπλοκής στο σώμα των αντιπροσώπων ή τον πολιτικό τους θάνατο ελλειψει σύγχρονων πολιτικών.
Όπως πρότεινε ο Γκράμσι, «η ιστορία οποιουδήποτε κόμματος μπορεί να προκύψει μόνο από την περίπλοκη απεικόνιση του συνόλου της κοινωνίας και του κράτους» και σύμφωνα με αυτό «μπορεί να ειπωθεί ότι το να γράφεις την ιστορία ενός κόμματος δεν σημαίνει τίποτα λιγότερο από το να γράφεις η γενική ιστορία μιας χώρας από μονογραφική άποψη, προκειμένου να τονιστεί μια συγκεκριμένη πτυχή της».
Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε να φανταστούμε ένα πολιτικό κόμμα απομονωμένο από την κοινωνία, ένα λάθος που πολύ συχνά γίνεται από την πολιτική επιστήμη. Άρα απομονωμενη και από την τεχνολογία, που καθορίζει πάντα τις σχέσεις μέσα στην κάθε κοινωνία.
Παρά τη συσχέτισή του με την ακινησία και τον συντηρητισμό, το κυριαρχο ακόμα μοντέλο πολιτικού κόμματος είναι ένα μάλλον εύπλαστο οργανωτικό πρότυπο που ενσωματώνει τις μορφές οργάνωσης και επικοινωνίας που κυριαρχούν στην εποχή. Ενώ στη βιομηχανική εποχή, το κόμμα είχε το στυλ του εργοστασίου , στους καιρούς της υβριδικής εργασίας, στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των εφαρμογών στα κινητά τηλέφωνα έχει φτάσει να υιοθετεί την ποιότητα του Facebook και άλλων ψηφιακών εταιρειών γνωστών με το συλλογικό αρκτικόλεξο FAANG.
Τα πειράματα εφαρμογής μορφών μη αντιπροσωπευτικής άμεσης δημοκρατίας σε κόμματα όπως των Podemos στην Ισπανία, των Πειρατών και των Πρασίνων στην Γερμανία και βορειότερα ή των 5Αστέρων στην Ιταλία, που ακολούθησαν μηχανικά κάποια μοντέλα τύπου Facebook, έφεραν στο φως και νέα προβλήματά στις κομματικές λειτουργίες, αντίστοιχα με τις παθολογίες των σημερινών μέσων κοινωνικής δικτύωσης: Φαινόμενα απολυταρχίας των διαχειριστών των μέσων επικοινωνίας και συνάθροισης, η απουσία μηχανισμών δημιουργίας συνεναινέσεων πριν τις ηλεκτρονικές ψηφοφοριες και σχετικά εύκολη διάδοση των διαλυτικων φαινομένων hate speech και echo ειναι μερικά που ταλαιπωρούν πολύ και όλα τα σημερινά κοινωνικά δίκτυα του web2.0.
Δύο είναι τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά των κομμάτων ψηφιακής δημοκρατίας με βάση τα πειράματα εφαρμογής που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, κυρίως στην Ευρώπη.
🔺️Η λειτουργία ιδιωτικών μέσων κοινωνικής δικτύωσης προσβάσιμα μόνο στα εγγεγραμμένα μέλη ενός κόμματος, και
🔺️τα εσωτερικά ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα, που πρωτο- αποτολμήθηκαν από το SPD και κάποια Πράσινα κόμματα της Σκανδιναβίας, και που στηρίζονται στην ύπαρξη ενός κεντρικού μητρώου μελών, εύκολα συντηρίσιμο από μακριά και με διαφάνεια.
Κύριο αρνητικό φαινόμενο από την λειτουργία τους, η σχετικά εύκολη εμφάνιση και ανάδειξη κάποιου "Υπεραρχηγου", αυτού δηλαδη που μπορεί να βρίσκεται σχεδόν ταυτόχρονα παντού και να επηρεάζει τα πάντα. Δεύτερο πρόβλημα, αλλά συνεχώς μειούμενο, η προσβασιμοτητα των "ψηφιακά αναλφάβητων" μελών, κυρίως της ομαδας 65+ και, τελικά, ο παραγκωνισμός των προτάσεων των άσημων απλών μελών της "βάσης".
Παρ, όλα αυτά, υπήρξαν σχετικές επιτυχίες εφαρμογής μορφών ψηφιακής άμεσης δημοκρατίας σε δήμους όπως της Μαδρίτης, με το μοντέλο κόμματος "Κορμπιν" στο Αγγλικό Εργατικό κόμμα.
✔️Ειδική κατηγορία είναι και τα λεγόμενα "κόμματα μη κομματα", όπως πχ η πλατφόρμα διαβούλευσης νέων στην Αυστραλία. Με 1.000.000 ενεργά μέλη σε 20εκ πληθυσμό, λειτουργεί ως ένα πολύ επιδραστικό κόμμα-μη- κόμμα μέσω της εφαρμογής μορφών ψηφιακής μη αντιπροσωπευτικης δημοκρατίας. Το ίδιο μοντέλο συναντιεται και σε μερικά αριστερά εργατικά συνδικάτα (εντόπισα μερικά εξαιρετικά παραδείγματα στο Ισραήλ!).
Όλα αυτά έφεραν την άνοδο της έννοιας του "ψηφιακού κόμματος". Σε όλα υπάρχει μια έννοια εσωτερικής οργανωτικής συνοχής ένα μοντέλο λήψης αποφάσεων , μια πολιτική συνεργασιών ομορους πολιτικούς σχηματισμούς και ένα πλάνο κυβρρνησιμότητας.
❗️Πουθενά μέχρι τώρα δεν έχουν εμφανιστεί τέτοιου είδους επιδραστικοί οργανισμοί μέσα από μονοθεματικά κινήματα όπως πχ από το Κινημα"δεν έχω οξυγόνο", τα κινήματα για τα δικαιώματα κλπ.
Όλα τα πιο πανω δεν αφορούν μόνο μια απλή τεχνική και οργανωτική αλλαγή, που διευκολύνεται από τη διάδοση των ψηφιακών τεχνολογιών (πχ για συναντήσεις μεσω τηλεδιασκέψεων) αλλά αυτή που ανταποκρίνεται σε εκτιμήσεις και μοντέλα μέτρησης για την οργανωτική αποτελεσματικότητα. Περιλαμβάνει επίσης έναν πολιτικό και πολιτιστικό μετασχηματισμό που εκδηλώνεται με την εμφάνιση ενός νέου συνόλου αξιών και πεποιθήσεων, που βασίζονται στο βάθος τους σε έναν ψηφιακό πολιτισμό που οργανώνονται σε μια κοινή ιδεολογία. Αυτή που μπορούμε να περιγράψουμε υπό τον όρο «συμμετοχικότητα».
✔️Ο συμμετοχισμός είναι ένα ριζοσπαστικό δημοκρατικό δόγμα που θεωρεί τη συμμετοχή και όχι την εκπροσώπηση της απόλυτης πηγής πολιτικής νομιμότητας. Οι θεωρητικές του ρίζες φτάνουν στο Παρίσι του 68 και στον Κορνήλιο Καστοριαδη ως συνέχεια εξέλιξης της Αθηναϊκής Δημοκρατίας του 5ου αιώνα πΧ.
Παρ ολα αυτά, τα ψηφιακά κόμματα έχουν ωθηθεί στην επιτυχία τους από ένα κύμα υποστήριξης από τη βάση, που φαίνεται ξεκάθαρα στον τρόπο με τον οποίο μπόρεσαν να στρατολογήσουν εκατοντάδες χιλιάδες άτομα ως εγγεγραμμένα μέλη. Το ερώτημα πάντα θα είναι: τι έκαναν αυτά τα μέλη μετά?
Αυτή η επιστροφή της μαζικής συμμετοχής στην εσωτερική ζωή των πολιτικών κομμάτων αποτελεί ένα εκπληκτικό και σε μεγάλο βαθμό απροσδόκητο γεγονός. Είχαμε συνηθίσει σε μια μακρά τάση προς την πτώση των αριθμών των μελών των κομμάτων μετά την δεκαετία του 80 (που ακόμα συνεχίζεται στα ελληνικά εργατικά συνδικάτα), εν μέσω της συνθήκης της πολιτικής απάθειας που κυριαρχούσε στη εποχή του νεοφιλελευθερισμόύ ver1.0. (Για το τι ακολουθεί την ver2.0 εκδοση που έρχεται ακάθεκτη, δες προηγούμενα σεντόνια αναλύσεων και σε αυτήν την μάντρα)..
Παρ όλο όμως αυτό το ενθαρρυντικό (τεκμηριωμένο) γεγονός, τα νέα προβλήματά που ανακύπτουν στην πρακτική εφαρμογή των μορφών της άμεσης ψηφιακής δημοκρατίας στις λειτουργίες των κομμάτων του δημοκρατικού τόξου, πρέπει να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά και τα αρνητικά επακόλουθα (σοβαρή ερευνητική δουλειά επί αυτών γίνεται και εδώ στο Media Lab της Παντειου, στο Τμήμα Η/Υ του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, από το ΕΚΕΠΙ και άλλες μικρότερες πρωτοβουλίες).
Επειδή τα νερά παραμένουν όμως ακόμα σχετικά αχαρτογραφητα, η επιλογή της υβριδικής οργάνωσης των κομμάτων αυτού του αιώνα, δείχνει να αποτελεί σήμερα τον νεο μονόδρομο. Το πως θα μπορέσει το κάθε ένα κόμμα να συνδυάσει το "ψηφιακό " σε μείγμα με την φυσική συνεύρεση των μελών του, τους δεσμούς τους με τις τοπικές κοινωνίες ή με τα όμορα κόμματα, την εκπαιδευτική-πολιτιστική δράση που θα πρέπει να έχουν από τα κάτω, την παραγωγή πολιτικής σε θεματικές επιτροπές, την συνθεση των πολιτικών σε ιδεολογια και τον έλεγχο της εφαρμογής της κάθε πολιτικής (αλλά και της διαχείρισης των κομματικών οικονομικών), είναι εσωτερικό θέμα κάθε κόμματος να το αποφασίσει. Και δεν θα πω εγώ εδώ ευκολοχώνευτες έτοιμες συνταγές τύπου Πετρετζικη.
Τεχνολογίες όμως υποστήριξης καθε σχετικής απόφασης και σχετικής οργανωτικής λειτουργίας, αυτές που δεν υπήρχαν την εποχή του Ροβεσπιέρου, πλέον υπάρχουν. Οπως και πολλές άμορφες μάζες οπαδών (που πολύ εύκολα απογοητεύονται), και που πρέπει να μετατραπούν πολύ γρήγορα σε ενεργά μέλη. Η απουσία αποφάσεων, έστω και μη τέλειων, οδηγεί πάντα σε διασπάσεις βαρωνιών ή καπετανάτων επαγγελματιών πολιτικών, όπως τα πρόσφατα. Αλλα και σε κενά πολιτικής και στην κάλυψη τους από ακροδεξιά αρχηγικά ποπουλίστικα μορφώματα. Αυτά που πάντα καραδοκούν ως το μακρύ χέρι επηρεασμού των οικονομικών ελίτ επί της πολιτικής. Αυτό δηλαδή που βιώνουν τώρα στην Ευρώπη χώρες με δημοκρατική παράδοση όπως η Ιταλία, η Σουηδία ή η Ολλανδία (και με το φαντάσμα να πλανιέται απειλητικά και στην Γαλλία, Γερμανία κλπ).
Λόγω όλων των πιο πάνω ο πανικός των συντηρητικων κύκλων που υποστηρίζουν τις σχέσεις των τοπικών ματιών με τα κόμματα με επιθέσεις στο πρόσωπο της Μαρίας Καρυστιανού, που ηγείται ενός μονοθεματικόύ κινήματος, ως δήθεν έχουσα κάποια πολιτική ατζέντα, μόνο ως εκδήλωση πανικού μπορεί να εκληφθεί.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι η ανάπτυξη αυτού του κινήματος με αίτημα την αποκατάσταση της αυτονομίας της δικαιοσύνης από όλες τις διαπλοκές, είναι στοιχείο που κανένα κλασσικό κόμμα παλαιού τύπου δεν μπορεί να το αγνοήσει!
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.