Πρωταγόρας-Η ντροπή και το δίκαιο είναι οι βασικές και καταλυτικές προϋποθέσεις της δημοκρατίας και της κοινωνίας.

Η ντροπή είναι, όπως το λέει η λέξη, μια "ροπή εντός", μια στροφή του εαυτού προς τα μέσα. 

Η ντροπή -ακόμη και στα νεογέννητα- είναι μια συστολή που γίνεται ορατή ακόμη και στο σωματικό πεδίο, καθώς το κεφάλι στρέφεται προς τα κάτω και οι ώμοι κλείνουν προς τα μέσα.

Η ντροπή είναι πάντα αποτέλεσμα μιας διακοπής της αίσθησης του "ανήκειν" και ταυτόχρονα η επιβεβαίωση της. 

Η ντροπή είναι ένα κλείσιμο, μια εσωτερική ξενιτειά, μια υπαρξιακή μοναξιά!

Είναι η έσχατη προστασία του εαυτού, όταν δεν γίνεται αποδεκτός. Είναι η παραίτηση από την ανάγκη να "ανήκεις".  

Η ντροπή είναι το κοίταγμα της αυτο-ανεπάρκειας και άρα η εγκαθίδρυση της υποταγής.  

Η ντροπή είναι η βουβή πίκρα της ταπείνωσης, η μήτρα του αδιάφορου κυνισμού. 

Κι αυτό, κοντολογίς, είναι το Τραύμα του 2015.

Αντώνης Ανδρουλιδάκης 

Ο μεγάλος εκπρόσωπος του Ελληνικού διαφωτισμού , ο θεωρητικός και ο πατέρας της δημοκρατίας Πρωταγόρας περιέγραψε συνοπτικά σε μια σελίδα τις δύο βασικές και καταλυτικές προϋποθέσεις της δημοκρατίας και της κοινωνίας, την « αιδώ και δίκη» ( ντροπή και δίκαιο).

Σύμφωνα με τον μύθο του Πρωταγόρα, ο Προμηθέας έκλεψε από τους θεούς Αθηνά και Ήφαιστο και έδωσε στους ανθρώπους την «έντεχνο σοφία συν πυρί». Η σοφία και η τέχνη επέτρεψε στον άνθρωπο να επιβιώσει από τα άγρια θηρία του πρωτόγονου περιβάλλοντος του αλλά ταυτόχρονα και να διαφοροποιηθεί από τα ζώα για να είναι ικανός να δημιουργήσει τον ανθρώπινο πολιτισμό.

Ο Δίας τιμώρησε τον Προμηθέα για την ασέβεια και την ανδρεία του, για να ελευθερώσει τους ανθρώπους από τα δεσμά τους, να μην συμβιβάζονται με την αθλιότητα της κατάστασής τους που τους λένε όλα τα κατεστημένα , αλλά να πασχίζουν με την ευρηματικότητα και την εργασία τους να βελτιώσουν τις συνθήκες της διαβίωσής τους.

Αυτά μόνα τους, η σοφία και η τέχνη ,όμως δεν ήταν αρκετά για να σωθούν οι άνθρωποι. Παρά όλα αυτά ο Δίας από λύπη του για τους ανθρώπους που τους έβλεπε να χάνονται και η να τρώγονται μεταξύ τους, έστειλε τον Ερμή να δώσει στους ανθρώπους επιπλέον την «αιδώ και την δίκη» για να σωθούν και να ζουν οργανωμένα δίκαια και πολιτισμένα στις κοινωνίες τους.

Η «έντεχνος σοφία» είναι η γνώση και το «πυρ» είναι το μέσο για να επιτύχει τους στόχους του και μπορέσει να επιβιώσει ο άνθρωπος στο εχθρικό πρωτόγονο περιβάλλον του. Η «έντεχνος σοφία» και το «πυρ» διέκριναν τους ανθρώπους από τα άλογα ζώα.

Η ντροπή είναι το συναίσθημα του ανθρώπου για τις συνήθως ανήθικες πράξεις του, που δεν γίνονται αποδεκτές σύμφωνα με τους άγραφτους κανόνες συμπεριφοράς της κοινωνίας

Το δίκαιο είναι ο σεβασμός των γραπτών νόμων , των δικαιωμάτων των άλλων ανθρώπων και η αποδοχή από τον άνθρωπο να δίνει στους συνανθρώπους του αυτά που τους ανήκουν.

Η ντροπή και δίκαιο συμβάλλουν στην εναρμόνιση των ανθρώπινων σχέσεων και εμπεδώνουν την κοινωνική συνοχή, αν και δεν ταυτίζονται με την πολιτική, αποτελούν ωστόσο απαραίτητες προϋποθέσεις για την κατάκτηση και την άσκησή της.

Ο Ερμής ρώτησε τον Δία πως να διανείμει την «αιδώ και την δίκη» μεταξύ των ανθρώπων. Να τις δώσει όπως τις τέχνες σε μερικούς ειδικούς, σαν τον γιατρό η τον ναυπηγό, που λίγοι ειδικοί είναι αρκετοί για να κάνουν την δουλειά για τους συνανθρώπου τους η πρέπει να τις δώσει σε όλους ανθρώπους.

Ο Δίας απάντησε καθαρά και ξάστερα. «Σε όλους και να έχουν όλοι μερίδιο σε αυτές. Αν σε αυτές είχαν λίγοι μερίδιο, όπως στις άλλες τέχνες , τότε δεν θα υπήρχαν πόλεις» ούτε κοινωνίες ανθρώπων.. .

Αλλά το αριστούργημα του Πρωταγόρα και το μεγαλείο της δημοκρατίας είναι παρακάτω. Ο Πρωταγόρας δεν σταμάτησε στην εισαγωγή της ντροπής και του δικαίου σαν καταλυτικών προϋποθέσεων της δημοκρατίας και της κοινωνίας , προχώρησε πάρα πέρα, για να μην αφήσει καμία αμφιβολία για τίποτα ,τα είπε όλα.

Ας προσέξουμε τι μας λέει παρακάτω ο σεβαστός καθηγητής μας Κυριάκος Σ. Κατσιμάνης, Επίκουρος Καθηγητής στον Τομέα Φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, για τον Πρωταγόρα και την δημοκρατία, που σε δύο σελίδες συνοπτικά περιγράφει την πεμπτουσία της δημοκρατίας

Όταν στην Εκκλησία του Δήμου γινότανε συζήτηση για τεχνικά θέματα «περί οικοδομίας η ναυπηγείας” καλούνται σαν σύμβουλοι αποκλειστικά και μόνο οι ειδικοί, δηλαδή οικοδόμοι και ναυπηγοί . Εάν ένας άσχετος πολίτης προσπαθούσε να πει την γνώμη του για αυτά θα συναντούσε την αποδοκιμασία των παρευρισκομένων με γιουχαϊσματα και αν επέμενε , θα απομακρυνόνταν βίαια με εντολή των πρυτάνεων».

Όταν όμως η συζήτηση αφορούσε την διακυβέρνηση της πόλης, «για την αιδώ και την δίκη», τότε ομιλούσαν όλοι οι απλοί πολίτες και οι άλλοι τους άκουγαν με μεγάλη προσοχή “…

Για την ντροπή και το δίκαιο ομιλούσαν όλοι οι απλοί πολίτες, τελεία και πάβλα. Αυτή ήταν η δημοκρατία για τον Πρωταγόρα.

Tο δικαίωμα και το χρέος όλων των πολιτών να εκφράζουν ελεύθερα τις απόψεις τους (ισηγορία & παρρησία) για θέματα που αφορούσαν την πόλη αποτελούσε απαραίτητη και αναγκαία προϋπόθεση για την ομαλή και σωστή λειτουργία της δημοκρατίας.

Είναι επίσης πολύ επίκαιρες και σχετικές με τα παραπάνω οι απόψεις του σεβαστού καθηγητού μας Κ.Κατσιμανη για την ιδιότητα του πολίτη, την «πολιτειότητα» και την δημοκρατία.

“Ότι η ιδιότητα του πολίτη, η «πολιτειότητα», δε συνάδει με την απάθεια και την προσχώρηση σε σιωπηρές πλειοψηφίες, αλλά επιτάσσει την άσκηση της παρρησίας, την ενεργό συμμετοχή σε συλλογικές διαδικασίες και την έμπρακτη εκδήλωση ενδιαφέροντος για τα κοινά..

Βαρυσήμαντα είναι άλλωστε τα μηνύματα της ελληνικής αρχαιότητας, σύμφωνα με τα οποία ο πολιτικώς αδιάφορος χαρακτηριζόταν «αχρείος», δηλαδή άχρηστος 27, ενώ ο πολιτικώς «ουδέτερος» λόγω δειλίας ή καιροσκοπισμού στιγματιζόταν ως «άτιμος», δηλαδή έχανε τα πολιτικά του δικαιώματα 28.

Και, τέλος, πρέπει οι νέοι να συνειδητοποιήσουν ότι ο πατριωτισμός δεν μπορεί ούτε να αποτελεί επάγγελμα ούτε να χρησιμοποιείται ως άλλοθι προς ίδιον όφελος, αλλά κάθε φορά πρέπει, ανάλογα με τα δεδομένα και τις περιστάσεις, να συγκεκριμενοποιείται ως ουσιαστική προσφορά στην κοινωνία, το λαό και το έθνος. “

27.Ο χαρακτηρισμός προέρχεται από τον Επιτάφιο του Περικλή (Θουκ. II, .40, 2, 3-5).

28 .Σύμφωνα με νόμο που εισήγαγε ο Σόλων, όπως αναφέρεται στην Αθηναίων Πολιτεία του Αριστοτέλη, 8,5,1-6.

Σήμερα η κοινωνία έχασε την αιδώ και την δίκη, την ντροπή και το δίκαιο. Αλλά υπάρχουν και άλλα χειρότερα. Διαβάζουμε και ακούμε στο δημόσιο διάλογο και τον τύπο καθημερινά τούς “ειδικούς ” που έκαναν επιστήμη και αλλάζουν την σημασία των λέξεων και των γεγονότων , όπως τους συμφέρει καλύτερα, γιατί στην ουσία μιλάνε για το τομάρι τους , τους επιγόνους τους και τις δικές τους καρέκλες.

Ο σεβαστός καθηγητής μας Κυριάκος Σ. Κατσιμάνης μας τονίζει.

“Γενικότερα, η σημασιολογική διαστρέβλωση προωθείται με την εισαγωγή λέξεων που χρησιμοποιούνται κατά κόρον, χωρίς όμως να έχει προσδιοριστεί επακριβώς το νοηματικό περιεχόμενό τους, κάτι που δεν είναι, βέβαια, καθόλου τυχαίο28. Ο Θουκυδίδης επισημαίνει επιγραμματικά τις στρεβλωτικές επιπτώσεις της ηθικοπολιτικής κρίσης στη χρήση της γλώσσας: “και την ειωθυίαν αξίωσιν των ονομάτων εις τα έργα αντήλλαξαν τη δικαιώσει” άλλαξαν την καθιερωμένη σημασία των λέξεων, ανάλογα με το πώς τους συνέφερε.”

Αλλά ο Πρωταγόρας και ο Δίας συνεχίζουν στα βαθιά νερά της δημοκρατίας. Θυμίζουμε λέγαμε παραπάνω ο Δίας έλεγε στον Ερμή για τον τρόπο διανομής στους ανθρώπους της αιδούς και της δίκης.

«Σε όλους και να έχουν όλοι μερίδιο σε αυτές. Αν σε αυτές είχαν λίγοι μερίδιο, όπως στις άλλες τέχνες , τότε δεν θα υπήρχαν πόλεις»

Και για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία ο Δίας κατέληξε.

«Και να επιβάλεις για λογαριασμό μου τον ακόλουθο νόμο: αυτόν που δεν μπορεί να έχει μερίδιο στην αιδώ και την δίκη να τον σκοτώνουν, γιατί είναι αρρώστια για τις πόλεις.»

Ο πατέρας της δημοκρατίας Πρωταγόρας σκόπιμα υπερβάλλει για την θανατική ποινή,για να δείξει κραυγαλέα την σοβαρότητα της έλλειψης ντροπής και δικαίου στις κοινωνίες μας και τις άσχημες συνέπειες που έχουν γενικά.

Αν θέλουμε να επιζήσουμε σαν κοινωνία και σαν έθνος πρέπει να ξανά βρούμε σύντομα το συναίσθημα της ντροπής και της δίκης του Πρωταγόρα…..

Η περιορισμένη θητεία για όλα τα δημόσια λειτουργήματα έχει τις ρίζες της στις θέσεις του Πρωταγόρα για την δημοκρατία , γιατί στον Πρωταγόρα δεν υπάρχουν «ειδικοί» , επαγγελματίες πολιτικοί, για να μιλούν αποκλειστικά και όπως τους συμφέρει για την ντροπή και το δίκαιο.

Οι λαοί για να επιβιώσουν εφάρμοσαν μεταξύ άλλων την περιφρόνηση,το «δαγκωτό μαύρο» και ο δικός μας Λουφολιάς σωστά και επιγραμματικά έλεγε «συμμορφωθείτε να περάσουμε καλά».

ΠΗΓΗ:https://astrosgr.com/2022/01/08/%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%B1%CE%B3%CF%8C%CF%81%CE%B1%CF%82-%CE%B7-%CE%BD%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%80%CE%AE-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%AF%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%BF-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1/?fbclid=IwAR1-61n0WOHpE90LxoaPDx82po2jG9vyrLcmkoADKwniDMl4HrKrggsMxtA
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com