Ἡ μνησικακία εἶναι ἕνα συναίσθημα ποὺ ἔχει δικαιολογημένα κακὴ φήμη, καθὼς τοποθετεῖται στὴν χαμηλότερη βαθμίδα τῶν ἀνθρωπίνων συναισθημάτων -ὄχι μακριὰ ἀπὸ τὸν φθόνο. Ὁ μνησίκακος καλύπτει τὴν μνησικακία του μὲ τὴν ἐπίκληση ὑψηλῶν ἰδανικῶν καὶ εὐγενῶν διακηρύξεων. Ὑπὸ αὐτὴν τὴν ἔννοια, ἡ μνησικακία εἶναι, ὅπως παρατήρησε ὁ Νίτσε, μιὰ τρομερὴ κινητήριος δύναμη τῆς ἱστορίας.
Ὡστόσο, ἡ μνησικακία μπορεῖ σὲ ὁρισμένες περιπτώσεις νὰ ἐμφορεῖται ἀπὸ τὸ αἴσθημα τοῦ δικαίου, ὅπως, παραδείγματος χάριν, ὅταν συνδέεται μὲ τὴν ἔννοια τῆς πάλης τῶν τάξεων. Πρέπει, λοιπόν, νὰ καταδικάσουμε τὴν πάλη τῶν τάξεων;
Ἴσως ὑπάρχει ἕνας ἄλλος τρόπος γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσουμε τὸ ζήτημα. Ἴσως ἡ μνησικακία νὰ μὴν συνδέεται πάντοτε μὲ εὐτελῆ συναισθήματα. Προτείνουμε ἕναν ἄλλο ὁρισμό: ἡ μνησικακία εἶναι ἡ συσσωρευμένη ὀργὴ λόγω ἀδικιῶν. Ὑπὸ αὐτὴν τὴν ἔννοια, ὁ μνησίκακος δὲν εἶναι ὁ ἐνεργὸς φορέας ἑνὸς «ταπεινοῦ πάθους» (ὅπως ὁ φθόνος), ἀλλά εἶναι τὸ παθητικὸ ὑποκείμενο ἐξωτερικῶν ἐπιθέσεων. Οἱ προαναφερθεῖσες περιπτώσεις ἐμπίπτουν στὴν δεύτερη κατηγορία.
Οἱ μεγάλες πολιτικὲς διαμάχες -οἱ ἐξεγέρσεις, οἱ πόλεμοι ἀνεξαρτησίας καὶ οἱ ἐπαναστάσεις- τροφοδοτοῦνται ἀπὸ τὴν μνησικακία, στὸ μέτρο ποὺ εἶναι ἐκρήξεις συσσωρευμένης ἀγανακτήσεως. Ὅμως, μόνο ἡ ἀγανάκτηση δὲν ἀρκεῖ γιὰ νὰ ἀλλάξει τὰ πράγματα. Ἡ ἀγανάκτηση εἶναι ἕνα ἀντανακλαστικό, ἠθικολογικὸ συναίσθημα, τὸ ὁποῖο καταγγέλλει συμπεριφορὲς ἀλλὰ ὄχι ἀρχές, ἀποδοκιμάζει τὶς συνέπειες ἀλλά ὄχι αἰτίες.
Προκειμένου νὰ μετατραποῦν σὲ ἐπανάσταση, ἡ ἀγανάκτηση καὶ ἡ δυσαρέσκεια πρέπει ἀργὰ ἤ γρήγορα νὰ ἀποκρυσταλλωθοῦν σὲ θεωρία, πρέπει νὰ μετατραποῦν σὲ πολιτικὴ πρακτική. Μόνο τότε μποροῦν τὰ πράγματα νὰ ἀλλάξουν.
Στὴν ἐποχή μας ὁ λεγόμενος «λαϊκισμὸς» εἶναι αὐτὴ ἡ πρακτική, καὶ σὲ ὁρισμένες περιπτώσεις μετατρέπεται καὶ σὲ θεωρία.
Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος γιὰ τὸν ὁποῖο ἡ γεωγραφία τοῦ λαϊκισμοῦ -ἡ ἀνάλυση της κατανομῆς τῆς ψήφου τῶν «ἀξιοθρηνήτων» -μᾶς δείχνει μιὰ ἀρκετὰ ἀξιόπιστη εἰκόνα τῆς καταστάσεως τῆς πάλης τῶν τάξεων στὴν Δύση.
Πῶς θὰ ἐξελιχθεῖ αὐτὴ ἡ πάλη τὰ ἑπόμενα χρόνια; Θὰ φθάσει σὲ ἕνα μοιραῖο σημεῖο βρασμοῦ;
Ὁποιαδήποτε εἰκασία εἶναι ἐπικίνδυνη.
Ὅμως, αὐτὸ ποὺ μποροῦμε νὰ διακινδυνεύσουμε ὡς συμπέρασμα εἶναι ὅτι κλείνουμε τὸν μεγάλο κύκλο τῆς νεωτερικότητος. Στὴν αὐγὴ τῆς νεωτερικότητος -μεταξὺ τῆς Γαλλικῆς Ἐπαναστάσεως (1789) καὶ τῆς Κομμούνας τῶν Παρισίων (1871)- οἱ ὑποτελεῖς τάξεις ὕψωσαν τὴν σημαία τοῦ Ἔθνους ἐναντίον μιᾶς ἰθύνουσας τάξεως βυθισμένης στὸν κοσμοπολιτισμό.
Σήμερα τὰ πράγματα ἔχουν ἐπιστρέψει στὸ σημεῖο ἐκκινήσεως. Οἱ ὑποτελεῖς τάξεις ἀναλαμβάνουν ἐκ νέου τὸν ἀγῶνα γιὰ τὸ Ἔθνος, ἐνῶ ἡ νέα ἰθύνουσα τάξη προωθεῖ τὴν ὑπόθεση τῆς παγκοσμιοποιήσεως.
Εἴπαμε στὴν ἀρχὴ αὐτοῦ τοῦ κειμένου ὅτι οἱ ἀνώτερες τάξεις δὲν καταστέλλουν πλέον τοὺς ἀνθρώπους μὲ ὅπλα ἤ τυφέκια -ὅπως στὴν Κομμούνα τοῦ Παρισιοῦ τὸ 1871- ἀλλὰ μετέρχονται τὶς πιὸ λεπτὲς καὶ μετανεωτερικὲς μεθόδους.
Ὅμως, ὅταν βλέπουμε τὴν κατασταλτικὴ μανία ποὺ ἐξαπολύθη κατὰ τῶν «κιτρίνων γιλέκων» στὴν Γαλλία, ὅταν βλέπουμε τοὺς νεκρούς, τοὺς χιλιάδες τραυματίες καὶ τὴν συστηματικὴ χρήση ἀλητῶν προβοκατόρων γιὰ νὰ διαλυθεῖ τὸ κίνημα ἐκ τῶν ἔνδον, καταλαβαίνουμε ἐπίσης ὅτι ὑπάρχουν πράγματα ποὺ δὲν ἀλλάζουν ποτέ.
Κατὰ τὴν κορύφωση αὐτῶν των διαμαρτυριῶν -στὶς 8 Δεκεμβρίου 2018- ἕνα ἑλικόπτερο περίμενε στὴν ὀροφὴ τοῦ Μεγάρου τῶν Ἰλισσίων, ἕτοιμο νὰ διασώσει τὸν Ἐμμανουὴλ Μακρόν. Κάποιοι θυμήθηκαν τότε τὴν νύχτα τῆς Βαρέν. Ὅμως, ἡ ἱστορία δὲν ἐπαναλαμβάνεται ποτὲ κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο
Ἐν τούτοις...
Ἀδριανὸς Ἐριγκέλ, «Ἡ πάλη τῶν τάξεων στὴν ἐποχὴ τοῦ ἀπολύτου καπιταλισμοῦ», ἐκδόσεις «Ἔξοδος», Ἀθήνα, 2020
Ὑστερόγραφο:
Μεγάλες κινητοποιήσεις συγκλονίζουν ἐδῶ καὶ μέρες τὴν Γαλλία καὶ ἔχουν προσλάβει τὸν χαρακτῆρα πραγματικοῦ λαϊκοῦ ξεσηκωμοῦ, μὲ ἀφορμὴ τὸ συνταξιοδοτικό, ἐναντίον τοῦ Προέδρου Μακρόν, τοῦ προέδρου τῶν πολὺ πλουσίων καὶ πολιτικοῦ ὑβριδίου τοῦ τραπεζικοῦ κεφαλαίου.
Ἡ ἀπόφαση τοῦ Μακρὸν νὰ ἐπιβάλλει μόνος του τὴν συνταξιοδοτική του μεταρρύθμιση μὲ προεδρικὸ διάταγμα, παρακάμπτοντας τὴν γαλλικὴ ἐθνοσυνέλευση, ἀλλὰ καὶ ἡ σκληρὴ καταστολὴ τῶν διαδηλωτῶν ἀπὸ τὴν στρατοχωροφυλακὴ ἀποτελοῦν σαφῆ δείγματα τοῦ κλιμακούμενου αὐταρχισμοῦ καὶ τῆς σταδιακῆς μετατροπῆς τῆς κοινοβουλευτικῆς δημοκρατίας σὲ φιλελεύθερη τυραννία.
Προφανῶς, ἡ οὐσία τῆς σημερινῆς ἔκρηξης στὴν Γαλλία δὲν εἶναι, καὶ ἀπὸ τὶς δύο πλευρές, ἡ συνταξιοδοτικὴ μεταρρύθμιση, ἡ ὁποία γιὰ τὶς κατέχουσες τάξεις ἀποτελεῖ ἐπίδειξη ἰσχύος, ἐνῶ λειτουργεῖ ὡς θρυαλλίδα γιὰ τὴν λαϊκὴ ἀγανάκτηση.
Ἡ δίκαιη μνησικακία τῶν ὑποτελῶν τάξεων ἐναντίον τοῦ μεγάλου κεφαλαίου τῶν παγκοσμιοποιητῶν ἀρχίζει νὰ λειτουργεῖ συσσωρευτικά.
Ὅποιες κι ἄν εἶναι οἱ τωρινὲς ἐξελίξεις στὴν Γαλλία τὸ ζήτημα εἶναι ὅτι ἡ μεγάλη λαϊκὴ πλειονότητα ἀρχίζει νὰ φθάνει στὰ ὅριά τῆς ἀνοχῆς της. Οἱ «ἀπὸ πάνω» δὲν μποροῦν νὰ κυβερνοῦν ὅπως παλιά, ἐνῶ οἱ «ἀπὸ κάτω» δὲν μποροῦν νὰ ζοῦν ὅπως πρίν.
Κι ὅπως εἶχε παρατηρήσει εὔστοχα ὁ Ταϋλεράνδος: «Ὅταν ἡ Γαλλία φτερνίζεται, ὅλη ἡ Εὐρώπη εἶναι συναχωμένη».
Σίγουρα, ἡ Γαλλία ὡς εὐρωπαϊκὴ πρωτεύουσα τοῦ Ἰσλάμ καὶ ὡς κοινωνία μαζοδημοκρατικῆς ἀλλοτρίωσης ἔχει τὰ χάλια της. Ὡστόσο μυριάδες Γάλλοι κατεβαίνουν στοὺς δρόμους τραγουδώντας τὸν ἐθνικό τους ὕμνο, ἐνῶ τὸ κίνημα τῶν Κιτρίνων Γιλέκων, ποὺ προηγήθηκε προπαρασκευαστικὰ τῶν σημερινῶν μαζικῶν διαμαρτυριῶν, ἔθεσε ἐπὶ τάπητος τὴν σύζευξη τοῦ Ἐθνικοῦ μὲ τὸ Κοινωνικό.
Στὴν Γαλλία ἔχει ἤδη ἐμφανισθεῖ τὸ φαινόμενο τῶν «ἐθνοπληβείων». Πρόκειται γιὰ ἕνα φαινόμενο ποὺ βρίσκεται σὲ λανθάνουσα μορφὴ στὴν Ἑλλάδα καὶ ἐκδηλώθηκε κυρίως στὶς μεγάλες λαϊκὲς διαμαρτυρίες γιὰ τὴν Συμφωνία τῶν Πρεσπῶν καὶ στὶς ἀντιδράσεις ἐναντίον τῆς ὑγειονομικῆς δυστοπίας.
Πρόκειται γιὰ τὴν φυσιογνωμία τοῦ οἰκονομικῶς κατασπαρασομένου καὶ πολιτικῶς περιθωριοποιημένου, ὁ ὁποῖος ἐκδηλώνει τὴν δυσαρέσκειά του μέσω τοῦ λαϊκοῦ πατριωτισμοῦ.
Φαίνεται ὅτι μεγάλες μερίδες τῶν Γάλλων ἀρχίζοντας νὰ συνειδητοποιοῦν ὅτι δὲν μπορεῖς νὰ ἀντιπαλέψεις τὴν νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση καὶ τὴν κοσμοπολιτικὴ τραπεζοκρατία χωρὶς τὴν πρόταξη τῆς ἐθνικῆς κυριαρχίας -τῆς μόνης ποὺ μπορεῖ νὰ ἐγγυηθεῖ τὴν κοινωνικὴ δικαιοσύνη.
Ἴδωμεν.
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.