Σχόλιο στο άρθρο του κ. Νίκου Δήμου στο ΒΗΜΑ της 17ης 11ου 2019
Όταν ακούμε ότι ο Homo sapiens δεν κατάγεται από την Αφρική αλλά από τα Πετράλωνα της Χαλκιδικής, ή ότι όχι μόνον ο Μέγας Ναπολέων αλλά και ο Ιησούς Χριστός ήταν Έλληνας, ακριβώς όπως λέγεται ότι ήταν και ο πρωτάνθρωπος των Πετραλώνων, αντιπαρερχόμεθα τον ομιλούντα άνευ περιττών σχολίων. Δεν είναι όμως ομοίως εύκολο να αγνοήσουμε έγκριτο αρθρογράφο του Βήματος, ειδικά αυτοί εξ ημών οι οποίοι τον θεωρούν διανοούμενο, όταν διακηρύττει ότι η έννοια «έθνος» είναι μια νεόκοπη και κενή περιεχομένου λεκτική «κατασκευή» και όταν μας διαβεβαιώνει ότι «είναι εθνομηδενιστής επειδή είναι πατριώτης»! Και δεν πρέπει να τον αγνοήσουμε διότι κάποιοι τουλάχιστον πρέπει να πιστεύουν ότι τα αινιγματώδη του αυτά ρηματίσκια ίσως επικαλύπτουν μια βαθύτερη αλήθεια. Μάλιστα, είναι νομίζω αναγκαίο, ειδικά αυτή την εποχή που ο κάθε ένας οφείλει να πάρει θέση σε μείζονα θέματα όπως το μεταναστευτικό, να εξεταστεί το αληθές τέτοιων δηλώσεων οι οποίες βεβαίως γίνονται με σκοπό να επηρεάσουν την εν λόγω θέση του κάθε αναγνώστη.
Εν πρώτοις είναι κραυγαλαία ιστορική ανακρίβεια ότι τα «έθνη άρχισαν να δημιουργούνται μετά την Γαλλική επανάσταση» και ότι «έθνος είναι μια πολύ πρόσφατη αφηρημένη κατασκευή». Επιπροσθέτως, το «αφηρημένη κατασκευή» είναι κενολογία (δεδομένου ότι η έννοια δεν μπορεί παρά να είναι αφηρημένη εφόσον αναφέρεται σε πολλές και διάφορες κοινωνικές ομάδες) και, στην περίπτωση που το «κατασκευή» υπονοεί έλλειψη αντικειμενικού σημαινομένου, προφανές λάθος (δεδομένου ότι η λέξη και η έννοια πάντα αναφέρονται σε υπάρχουσες ομάδες). Η δε απόδειξη της ιστορικής ανακρίβειας του χαρακτηρισμού είναι διάσπαρτη στην κλασική μας γραμματεία—από τον Ηρόδοτο στον Ξενοφώντα και πολλούς άλλους οι οποίοι ως γνωστόν προηγούνται κατά πολύ της Γαλλικής Επαναστάσεως και στους οποίους τόσο η λέξη όσο και η έννοια «έθνος» αναφέρονται ακριβώς σε αυτό που αναφέρονται και σήμερα: σε ομάδες ατόμων με κάποιο ή κάποια κοινά χαρακτηριστικά.
Αυτό που διαφέρει κατά καιρούς και τόπους είναι τα κοινά χαρακτηριστικά των ατόμων που απαρτίζουν τις ομάδες οι οποίες ονομάζονταν και ονομάζονται έθνη. Επί αιώνες τώρα τα κοινά αυτά χαρακτηριστικά είναι πασίγνωστα. Είναι το όμαιμον, το ομόγλωσσον το ομότροπον (ήθη, νόμοι και έθιμα) και το ομόθρησκον. Ο αρθρογράφος προσθέτει το ομότοπον (την πατρίδα, τον τόπο όπου ζει ο καθένας μας) το οποίο μάλιστα ανάγει σε ύπατο —και στο μόνο σωστό— κριτήριο κοινωνικής συνοχής παρόλον ότι υπάρχουν συνεκτικότατες κοινωνικές ομάδες άμοιρες, όμως, πατρίδας όπως ήταν οι Εβραίοι και έθνη όπως το Ελληνικό διεσπαρμένα σε πολλές πατρίδες.
